سیدسجاد حسین زاده - گروه معماری، دانشکده معماری، واحد سوادکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، مازندران، ایران
علیرضا قاراخانی - عضو هیت علمی گروه معماری ، واحد سوادکوه ، دانشگاه آزاد اسلامی، سوادکوه، ایران

نور و استفاده ابزاری از آن عنصر جدایی ناپذیر در هنرهای مختلف و معماری محسوب می شود. نور جامع ترین مفهوم و معنایی است که در تمامی جهان فرهنگ ها را به هم پیوند می دهد و مبدا این اشتراک و گستردگی را می توان در وجود و نور خورشید دید. نور در منظر هنر عنصری است طبیعی که بر معنویت فضاهای روحانی تاثیر بسزایی دارد. نماد عقل الهی و نشانه ی عالم لایتناهی می باشد. هنر قدسی، تقرب تاریخی انسان به حقیقت مطلق است و نسبتی از صور خیالی را ارایه می دهد که بیانگر این است که در این هنر، تمام عالم هستی مظهر جلوه های وجودی حق است، به طوری که جلوه های عادی و طبیعی عالم محسوس نیز نه به صورت معمول و رایج خود، بلکه به قالبی تبیین می گردند که مکمل آن جهان بینی ملکوتی باشد. حضور نور در منظر هنر قدسی، معنویت را ایجاد می کند. معماران نور را به شکلی به کار می گیرند که فضا را معنا دهد و آن را به معنویت نزدیک می کند تا انسان با قرارگیری در فضای قدسی به معنویت برسد. هنر قدسی در فضاهای معنوی چون مساجد به لحاظ رشد و تعالی روح آدمی از اهمیت بسزایی برخوردار است. نتیجه می گیریم مهمترین ساحت بروز نور و مظهر آیه نور، معماری اسلامی و بویژه معماری مساجد است. حقیقت هنر، در پرتو نور نیز نوعی معرفت قدسی محسوب می شود که در عین حضور و شهود، برای هنرمند سالک و طالب حقیقت و معرفت، مکشوف می شود و در محتوا و قالب اثر هنری وی ظهور می یابد. لذا در این تحقیق به جایگاه نور در معماری قدسی اشاره شده و نقش نور در مساجد و کلیساها مورد بررسی قرار گرفته است. در تحقیق حاضر با روش توصیفی– تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای به بیان مطلب پرداخته می شود.

نور، هنر، معماری قدسی، مسجد، کلیسا