سولماز اکبری قزلجه - کارشناسی ارشد معماری گرایش معماری، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه، ایران

قلمرو به بخشی از فضاهای شهری اطلاق می گردد که افراد یا گروهی از افراد بصورت منظم و پایدار از آن بهره جسته و در برابر افراد مزاحم و بیگانگان، به سبب احساس تعلق و مالکیتی که نسبت به فضا دارند، دفاع نمایند. هرگونه شخصی سازی و نشانه گذاری محیط و یا دفاع در مقابل مزاحمت، یک نوع رفتار قلمروپایی محسوب می شود. در صورتی که قلمروهای عمومی در فضاهای شهری بصورت مشخص و مناسبی تفکیک نشوند، آشفتگی در محیط رخ خواهد داد، که در نهایت افراد ناگزیر به مقابله با عوامل محیطی شده تا به مرز دلخواه تعامل از دید خود دست یابند. تقویت قلمرو در پارکها باعث ایجاد محیطی می گردد تا کاربران نسبت به آن احساس تعلق و مالکیت کرده، و نظارت ایشان بر فضاهای پارک به افزایش امنیت و میزان کاربری و در نهایت افزایش تعاملات اجتماعی در محیط شهری که هدف مطلوب طراحی بر پایه رفتارگرایی است، منتهی خواهد شد. هدف این تحقیق، بررسی روند تاثیر مقوله قلمرو در کاربری فضاها و چگونگی اعمال رو شهایی در جهت افزایش حس قلمرو در پار کهای شهری م یباشد. برای طبقه بندی این موارد، بهترین روش مطالعه حضوری در پارک و استخراج شاخص های مهم ایجاد حس قلمرو در آن می باشد. در این تحقیق از روشهای مشاهده حضوری، مصاحبه و تهیه پرسشنامه استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده حاکی از این مطلب می باشد که ایجاد حس قلمرو و مالکیت و تحریک رفتار قلمروپایی در شهروندان در فضاهای عمومی به ویژه پارکها، ضرورتی است که به افزایش کارایی و بهبود امنیت محیط میانجامد و برای رسیدن به این مطلوب رو شها و را ه حل های گوناگونی اعمال می گردد، که عبارتند از: دقت در طراحی دید و منظر، ایجاد فضاهایی با دید طبیعی، نورپردازی بجا و درست و امکانات گوناگونی ازجمله: فضای نشستن، میز مناسب، وسایل ورزش، مسیرهای جاذب با شیب ملایم و......

قلمرو، رفتار قلمروپایی، قرارگاه رفتاری 1، پارک ساعی