اطناب در غزل حافظ

هدف از این پژوهش بررسی میزان استفادهی حافظ از گونه های مختلف اطناب همچون ایضاح بعد از ابهام، ذکر خاص بعد از عام، ایغال، تکرار، اعتراض، تذییل و مترادفات است. به نظر میرسد فراوانی استفادهی او از شیوه های اطناب میتواند به شناسایی شگردهای حافظ برای افزایش غنای شعری وتاثیرگذاری او بر مخاطب کمک کند. یافته های این پژوهش نشان میدهد حافظ بیشترین تاکید و تمرکز را بر روی واژه ها داشته و از شیوه هایی از اطناب بیشترین بهره را گرفته که در سطح واژه روی میدهد. او یک واژه را به صورتهای گوناگون تکرار کرده و مترادفات بسیاری برای آن ذکر کرده است. همچنین ذکر خاص پس از عام و ایضاح پس از ابهام اگرچه در غزل حافظ به چشم میخورد اما فراوانی آنها نشان میدهد که او تمایل چندانی برای به کار گیری این شیوه نداشته که شاید بتوان علت آن را در این امر جستو جو کرد که حافظ بیشتر به دنبال ایهامگونه و رازآلود کردن فضای شعری خود است و این دو شیوه ی اطناب در پی شفافسازی.

Keywords:

حافظ , غزل , علم معانی , انواع اطناب