خدابخش اسداللهی - دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی
فاطمه اسلامی - کارشناس ارشد دانشگاه محقق اردبیلی

موضوع مقاله ی حاضر، بررسی احوال مسندالیه در باب اول حدیقه الحقیقه سنایی است که در سراسر آن برای بیان و القای مفاهیم عرفانی، کلامی و اخلاقی به کار رفته است و این تحقیق به صورت مستقل در این اثر صورت نگرفته است. این تحقیق که به صورت توصیفی و به روش کتابخانه ای اجرا شده، به تمام مولفه های مربوط به مبحث احوال مسندالیه به عنوان یکی از مهمترین مسیله در علم معانی، همراه با نمونه های متعدد از باب اول حدیقه الحقیقه میپردازدو اغراض سنایی را از حالت های مختلف ومتنوع مسندالیه نشان میدهد . در مقدمه ی این مقاله، ابتدا کلیاتی دربارهی سنایی و حدیقه ذکر شده، پس از آن، مباحثی درباره ی مسندالیه و انواع آن ذکر میشود؛ سپس به شرح احوال و انواع مسندالیه در ابیات پرداخته شده است. این مقاله به طور جزیی در رابطه با احوال مسندالیه در باب اول حدیقه سنایی کار شده است. تمام ابیات باب اول آن بررسی و نوع کاربرد آنها مشخص شده. هر چند در متن حاضر به دلیل تنگنا، همه آنها ذکر نشده و فقط به نمونه هایی از آن بسنده شده است. در آخر، برای ارایه ی نتیجه ای روشن، نموداری ترسیم شده و آماری کلی از چگونگی احوال مسندالیه در باب اول حدیقه سنایی بیان شده است. لازم به ذکر است که این مقاله بیشتر بر پایه ی سه کتاب اصول علم بلاغت در زبان فارسی، البلاغه الواضحه و معانی و بیان شمیسا کار شده است و ازکتابهای دیگر معانی در تکمیل هر چه بیشتر مقاله استفاده شده است.

بلاغت، معانی، احوال مسنداله، حدیقه الحقیقه، سنایی