سمیه حسنعلیان - استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان
حکیمه اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان

دعا و مناجات یکی از موثرترین راه های پیوستن مخلوق به خالق بی همتای خویش است.اهمیت آن تا حدی است که در روایات نیز تصریح شده که عاجزترین مردم کسی است که نتواند دعا کند. پس مشخص میگردد که خود دعا و مناجات نه فقط راهی برای رسیدن به حاجات، بلکه خود نیز هم نوعی نیاز است که در نهاد آدمی قرار داده شده، نیازی که باید پاسخ داده شود؛ هم از طرفی دیگر نوعی رسیدن است؛ رسیدن به سرچشمه ی هستی. زیرا بدون شک عنایتی از جانب پروردگار بوده که دست به سوی خودش بلند کرده ایم. حال همین دعا و مناجات وقتی از زبان معصومین(ع) جاری شود، نه تنها توسلی عارفانه تر، عاشقانه تر و ادیبانه تر است، بلکه یک شیوه ی موثر برای نشر معارف و اخلاق است. یکی از علومی که به بررسی سبک یک اثر ادبی و عناصر زیبایی آن میپردازد، علم سبکشناسی است که خود شاخه های مختلفی دارد؛ از جمله سبک شناسی ساختارگرا، نقشگرا، کاربردی، لایه ای، تکوینی، آماری و... . یکی از روشها در سبک شناسی آماری، سبک شناسی آماری بوزیمان میباشد که سعد مصلوح آنرا وارد زبان عربی نموده است. این نظریه با تکیه بر داده های حاصل از نسبت تعداد فعلها بر تعدادصفت های موجود در یک متن، میزان ادبیتش را میسنجد. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی- آماری به مقایسه بین سبک پانزده مناجات امام سجاد(ع)، معروف به مناجات خمس عشر طبق سبک شناسی آماری بوزیمان پرداخته شده و نتایجی حاصل شده ازجمله اینکه مناجات راجین نسبت به چهارده مناجات دیگر امام سجاد(ع) انفعالی تر و درنتیجه ادبی تر میباشد.

سبک شناسی آماری بوزیمان، (نفص)، مناجات خمس عشر امام سجاد (ع)، ادبیات تطبیقی