بررسی فعل در مکتوبات مولانا بر اساس فرانقش اندیشگانی هلیدی

مکتوبات مولانا مجموعه نامه هایی است که مولانا جلالالدین بلخی در زمان خود به مخاطبان مختلف نوشته است. او این نامه ها را در خطاب به افرادی چون: بزرگان و صاحبان قدرت، آ شنایان، فرزندان و غیره، در موضوعات مختلف نو شته ا ست. در این جستار سعی شده ا ست مکتوبات مولانا بر اساس رویکرد نقش گرای هلیدی (فرانقش اندیشگانی) بررسی شود تا بتوان از طریق تعیین بسامد وقوع فرآیندها از تجربه ها و طرز فکر نویسنده در مکتوبات خود آگاه شد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است و به دلیل اینکه این پژوهش از نوع کیفی ا ست، روش نمونه گیری هدفمند (نظری) انتخاب شده ا ست. در این پژوهش ابتدا همه نامه های مولانا به دقت مطالعه و بررسی شده است و بعد از رسیدن به اشباع (اطمینان از تکراری و یکسان بودن ساختار نامه ها)، به برر سی و تحلیل 20 نامه از مکتوبات مولانا پرداخته شده ا ست. نامه ها براساس نظام گذرایی، مطابق دستور نظام مند نقشگرای هلیدی تجزیه و تحلیل شده است. بسامد و درصد وقوع انواع فرآیندها پس از بررسی افعال اصلی جمله های موجود در نامه ها به عنوان معیار بررسی نامه ها، مورد توجه قرار گرفته است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که از شش فرآیند ا صلی و فرعی مادی، ذهنی، رابطه ای، رفتاری، کلامی و وجودی.، سه فرآیند ا صلی مادی، ذهنی و رابطه ای، با اختلافی ناچیز جزو فرآیندهای پربسامد مکتوبات مولانا هستند که مولوی هر یک از این فرآیندها را با هدفی خاص و در موقعیتی خاص به کار برده است. از این سه فرآیند، دوو فزآیند ذهنی و رابطه ای بسامد بیشتری را به خود اختصاص دادهاند.

Keywords:

مکتوبات مولانا , فرانقش اندیشگانی , هلیدی , فعل