رعنا جوادی - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات غنایی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین

در این سالها با توجه به سرعت زیاد ارتباطات، داستان کوتاه، به عنوان یک قالب ادبی پرطرفدار به سرعت در حال رشد و گسترش است. نویسندگان زیادی نوشتن داستان کوتاه را برای بیان نظرات، اعتقادات و حتی اعتراضات خود استفاده کرده اند. کار داستان نویس همانند کار جامعه شناس و روانکاو است. او با ابراز هنر، برای کشف و تحلیل و تبیین قوانین و ساختارهای اجتماعی و بررسی و شناخت و روان آدمها و روان شناسی تیپ های اجتماعی، پی کاو و جستجوگر است. در حوزه ادبیات داستانی، داستان کوتاه برشی از یک زندگی است. در داستان کوتاه نویسنده به یاری یک طرح منظم، شخصیت اصلی را در یک واقعه اصلی نشان میدهد. یکی از این نویسندگان که به خوبی توانسته است از این ابزار برای بیان اندیشه ها و دغدغه هایش استفاده نماید جلالآل احمد است. بیشترداستانهای آلاحمد سبک ریالیستی دارد. او با کمک داستاننویسی و به شیوه واقعگرایانه، مسایل عینی و زندگی فقرزده و مشکلات طبقات فرودست جامعه را به تصویر کشیده است. جلال آل احمد در داستان کوتاه بچه مردم با الگو قرار دادن یک زن در مواجه با خانواده و جامعه سعی دارد، رنج و درد زن را به نمایش بگذارد. در این مقاله، پس از شرح مختصر عناصر فنی موجود در داستان بچه مردم به بررسی نقش عناصر در پیشبرد داستان پرداخت شدهاست. در بررسی انجام شده، مشخص شد، جلال آلاحمد با استفاده از عناصر داستان )شخصیت، مکان، زاویه دید و تک گویی درونی( توانسته فضای جامعه، فقر فرهنگی و اقتصادی را به خوبی نشاندهد. این انتخاب درست، در همذات پنداری خواننده تاثیر بسزایی داشته است و اهمیت عناصر را در این یک داستان به خوبی به نمایش میگذارد.چه بسا با تغییر و انتخاب نادرست عناصر داستان؛ مفهوم، فضاسازی و تاثیرگذاری داستان به مراتب کمتر میشد و به یادآوری یک خاطره در گذشته دور میمانست نه یک داستان.

عناصر داستان، جلال آل احمد، داستان بچه مردم، داستان کوتاه اجتماعی