بهارانه در شعر احمد شاملو

از جمله پژوهش های مرتبط با سبک شناسی، بررسی و پیگیری موضوعات خاص در شعرشاعران و سبکهای مختلف شعری است. این پژوهش ها میتواند تغییر و تطور موضوعات را با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی و فرهنگی هر دوره نشان دهد. یکی از این موضوعات خاص که در ادبیات فارسی کمتر بدان توجه شده است، بهارانه ها هستند. بهاردر شعر هر شاعری مفهوم و بیانی متفاوت پیدا کرده است. بهارانه در دوره ی خراسانی، بنابر ویژگیهای سبکی این دوره، وصف بیرونی طبیعت است. این توصیفات بیرونی به تبع ملازمت با دربارهای پر زرق و برق غزنوی و سلجوقی بهارانه های ممتازی را در شعر فارسی پدید آورده است که فواید بسیاری در شناخت آیین و رسوم بهار و نوروز در میان ایرانیان منطقه ی خراسان دارد. اما رفتهرفته، بهار از شکل بیرونی و آفاقی خارج شد و شکل درونی و انفسی پیدا کرد؛ یکی از دلایل این امر، رواج عرفان و توجه به درونیات در دورهان پر آشوب قرون بعد داشت. در دوره های بعد نیز اگرچه سنت بهارانه سرایی کمتر میشود اما به شیوه های متفاوتی میتوان آن را در متون شعری پیگیری کرد. اما در دوره ی معاصر،بهارانه مفهومی کاملا متفاوت پیدا کرد و با توجه به مسایل اجتماعی و سیاسی این دوره، برجسته شد. برجستگی بهارانه از یکسو به سبب اندیشه های ملی گرایانه و تجدید و افتخار به آداب و رسوم ایرانی است و از سویی به سبب شکست های پی درپی اجتماعی و روحیه ی مایوس شاعران به غم و اندوه تبدیل میشود. در این پژوهش سعی بر آن است تا بهار در شعر شاملو به شیوه ای تحلیلی بررسی شود. یافته ها نشان میدهد که بهار در شعر شاملو با توجه به اوضاع نابسامان زمان شاعر، به جای آنکه به خوشحالی و شادی بینجامد، بیشتر با غم و اندوه همراه است.

Keywords:

بهار , بهارانه , شاملو , شعر معاصر