کیوان خلیل نژاد - دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی

اسطوره شناسی از دسته پژوهش هایی است که میتواند به عنوان یک زمینه ی بینارشته ای ابزاری برای شناخت و تحلیل موضوعات در اختیار قرار دهد. در این راه اسطوره شناسی با برقراری پیوند میان حوزه های فرهنگی همچون مردم شناسی، زبان، هنر و ادبیات یک دستگاه فکری برای سنجش مسایل موجود در آنها ایجاد می کند. نظریه ی اسطوره-آیین که درابتدا توسط خاورشناس بریتانیایی ویلیام رابرتسون اسمیت طرح شد مناسک و رفتار آیینی بشر را بر باورها و اساطیر مقدم میداند. اساطیر به عنوان متون توجیه کنندهی آیین ها می کوشند تا تقدس کم رنگ شده ی این اعمال را بازسازی کرده و یا به کمک مکتوب سازی، آیین ها را از خطر فراموش شدن دور نگاه دارند. با فرض رابطه ی نسبتا آشکار میان آیین ها و هنر بطور کلی و همبستگی ادبیات و اسطوره به شکل جزیی می توان به دوگانه ی آیین و اسطوره، ادبیات را اضافه کرد. تولد ادبیات از بستر اسطوره ها با تحول رخ داده پیرامون آیین و اسطوره بیشباهت نیست؛ با در نظر گرفتن مسیری که از آیینها آغاز و به ادبیات میانجامد میتوان دستهی بزرگی از متون ادبی روایی را به کمک همبستگی و همخوانی آنها با اساطیر و آیینها تحلیل و تاویل نمود.

نظریه ی اسطوره-آیین، آیین، اسطوره، ادبیات