سیده فاطمه سلیمی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم،
فاطمه تقی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قرآن آمل،

دانش سبک شناسی به مطالعه رفتارهای زبانی افراد با تکیه بر لایه ها و سطوح آوایی،بلاغی، واژگانی و نحوی میپردازد تا مشخصات و ویژگی های خاص یک اثر را به نمایش بگذارد و اطلاعات و اندیشه هایی را از پشت صحنه متن نمایان سازد. در این میان،قرآن کریم به عنوان نمونه والای سخن فصیح و بلیغ، از بسامد بالایی در کاربست تکنیکهای زبانی برخوردار است؛ این مهم در گفتمان های مختلف قرآنی همچون گفتمان خدا، انبیاء، اقوام و جنسیتهای مختلف و به ویژه جنسیت زن به چشم میخورد. پژوهش حاضر بر آن است تا با روشی توصیفی-تحلیلی و با بررسی سبک شناختی سیمای زن در گفتمان قرآنی راهی به پشت صحنه آیات بگشاید و از این گذار، معانی ضمنی نهفته در ساختارهای زبانی را جهت آشنایی با زوایای شخصیتی آن آشکار نموده و مراد اصلی کلام و الگوهای تربیتی لازم را با گدازش متن برجسته سازد. بررسیها نشان داد که گفتمان های حوزه زنان به مانند سایر مفاهیم موجود در قرآن کریم، تنها ترکیبی از ساختارهای زبانی و آرایه های ادبی محض نیست بلکه بررسی معناشناختی این لایه ها، از عالیترین مفاهیم اخلاقی و ژرفترین آموزه های تربیتی کدگشایی نموده که این امر به کمک تمهیدات و اختیارات سبک ساز مانند واج آرایی، واژه آرایی، جایگزینی واژگانی، تعریف و تنکیر، ذکر و حذف، تقدیم و تاخیر، تشبیه و استعاره و غیره مفهومسازی شده و متناسب با بافت موقعیت کلام معانی نوینی همچون ضرورت حفظ عفاف، توجه به زن، عزتمداری زن و حفظ حریم جنسی و... را از شخصیت و سیمای زن متبلور ساخته است. افزون بر آن میتوان گفت از رهگذر چنین تحلیلهایی گوشه هایی از سبک بیبدیل، ظرافتهای هنری و ویژگیهای زیباشناختی قرآن پدیدار گشته و ابعادی تازه از اعجاز ادبی آن نمایان میگردد

سبک شناسی، لایه های زبانی، جایگاه زن، قرآن کریم