معصومه امیرخانلو - استادیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران

یکی از مطالعات مهم در زبان شناسی امروز و نیز سبکشناسی، بررسی نوع جملات دریک متن ادبی است. بنا بر گفته صاحبنظران، یکی از موارد آشنایی زدایی در شعر حافظ، در حوزه نحو زبا ن اوست )شفیعی کدکنی، 1391 : صص 115 - 123 (؛ از این رو بررسی انواع جملات و نوع جمله بندیهای حافظ میتواند کلیدی برای فهم زیبایی های زبانی وی به دست دهد. در برخی از دستورها، جمله کاملترین نقش را در بیان معنا و مضمون در یک متن ایفاء میکند. در این تحقیق، با توجه به بسامد قابل توجه جملات شرطی در غزلیات حافظ به بررسی ساختاری و محتوایی آن پرداخته شد تا از رهگذر آن، راهی به نحوه استفاده حافظ از این عامل زبانی و نحوی یافته شود. حافظ به لحاظ ساختاری از29الگوی جمله شرطی استفاده کرده که رایج ترین آن جمله شرطی+ جواب شرط خبری است. در حوزه محتوا نیز وی از جملات شرطی برای بیان مفاهیم عاشقانه،مبالغه آمیز، تناقض آمیز و طنزآمیز سود جسته است

غزلیات حافظ، جملات شرطی، طنز، مبالغه، تناقض