عوامل تغییر سبک خراسانی به عراقی

عوامل برون متنی همانقدر در خلق آثار ادبی نقش دارند که عوامل درون متنی. در بررسی علل و عوامل تحول سبکی و ادبی از دورانی به دوران دیگر باید به مجموعه عوامل متعددی توجه کرد که هر کدام نقشی اصلی در ساختار کلی جامعه و در ارتباط با سایر ساختارها دارند؛ چرا که ادبیات آیینه ی تمامنمای جامعه است. این عوامل برون متنی بر اساس اصطلاح موکاروفسکی به نام ساختار ساختارها) ساختارسیاسی، اقتصادی، ایدیولوژی و ادبی( است که تاکید بر تاثیرات متقابل این ساختارها دارد؛ یعنی هر ساختاری در ساختار بزرگتر از خود اثر دارد و مجموعه ی ساختارها نیز بر یکدیگر اثر دارند. بر همین اساس این مقاله با واکاوی تاریخ، سیاست، فرهنگ، ایدیولوژی و دین حاکم بر قرون چهار تا هشت هجری سعی در روشن نمودن تغییرات در ادبیات فارسی دارد. اما آنچه مهم است این موضوع است که بر پایهی نظرات جامعه شناسی چون گلدمن ادبیات معلول عوامل برون متنی نیست بلکه با آنها تعاملی دوسویه دارد.

Keywords:

سبک خراسانی , سبک عراقی , تحول , جامعه شناسی ادبیات , ایدیولوژی