محمد شاه حسینی - دکترای زبان و ادبیات فارسی و رییس مرکز آموزشی و فرهنگی سما وابسته به دانشگاه گرمسار
کمال کلنی - قایم مقام و مشاور دانشگاه گرمسار و دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحدگرمسار
حدیثه متولی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

ادبیات پایداری واکنش فکری- فرهنگی ملتهای تحت سلطه است. ملتها با این که ازجغرافیا، فرهنگ، منش و آرمانهای مختلف برخوردارند اما بنمایه های ادبیات پایداری در جایجای دنیا در اغلب موضوعات جهت گیری واحدی را دنبال میکند. این نوع ادبی، حجم وسیعی از ادبیات کهن و پرسابقه فارسی را به خود اختصاص داده است و با مروری بر دیوان شاعران مختلف، میتوان به وضوح آثار پایداری را در آنها مشاهده نمود. این اصطلاح همواره با ظلم ستیزی عجین شده است و آن را تداعی میکند. ادبیات و شعر، با توجه به تعهد خویش، نقشی پررنگ و ماندگار در فرهنگ یک ملت دارند. حوادث دوران مشروطه خواهی و ظلم و ستم بیگانگان و شاهان قاجار بر مردم از یک سو و از دیگر سو، وقوع جنگ تحمیلی و شکلگیری ادبیات دفاع مقدس، بخش عظیمی از شعر معاصر فارسی را به خود اختصاص داده است. مقاله حاضر کوشیده است با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به بررسی برخی از نمودهای ادبیات پایداری در شعر شاعران مشروطه و نیز شاعران دفاع مقدس بپردازد. نتایج نشانگر آن است که مبانی مشترکی مانند دعوت به مبارزه، امید به آینده، دعوت به اتحاد و یاد کردن از مبارزان از مضامین مشترک این دو دوره محسوب میشود با این تفاوت که تیغ تیز زبان شاعران مشروطه بیشتر به روی بیگانگان و نیز شاهان قاجار گشوده شده اما هجمه شاعران دفاع مقدس بیشتر متوجه رژیم بعث عراق است.

ادبیات پایداری، دوره مشروطه، دفاع مقدس