محمد نیکوصفت - دانشکده و پژوهشکده علوم پایه، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران
اردشیر باقری - دانشکده و پژوهشکده علوم پایه، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران
پریسا تقی پور نیار - دانشکده علوم پایه، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

مدیریت بحران های پرتوی مانند سایر بحران ها دارای چرخه ای از فعالیت ها است با این تفاوت که احتمال ترس و هراس در بین کارکنان گروه های پاسخ و مردم از سایر بحران ها بیشتر است. امروزه استفاده از مواد پرتوزا در مراکز تحقیقاتی مختلف سبب تولید مواد خطرناک زاید می گردد. ضایعات تولیدی به دلیل دارا بودن خواص متفاوت باید بر اساس قوانین و استانداردهای ویژه مدیریت شوند. عدم توجه به مدیریت صحیح پسماندهای هسته ای باعث بروز آثار سوء بر روی سلامت انسان و آلودگی محیط زیست می گردد. بدین سبب طبقه بندی این پسماندها بر اساس معیارهای مختلف مانند منبع تولید، سطح اکتیویته، حالت فیزیکی، پرتوزایی و غیره ضروری است و درصورتیکه این اصول رعایت نشود می تواند منجر به یک بحران پرتوی گردد. حوزه فعالیت مدیریت حوادث پرتوی را می توان به دو مرحله قبل و بعد از بحران تقسیم نمود. مهمترین وظایف مدیریت در قبل از وقوع حادثه شامل: پیشگیری، کاهش آسیب پذیری و بالا بردن سطح آمادگی برای مواجهه با حوادث پرتوی است. درحالی که پس از حادثه، سیستم مدیریت بحران سه وظیفه اصلی تثبیت آلودگی به منظور جلوگیری از گسترش آن، امداد و نجات به منظور حفاظت و صیانت از جان مردم و رفع آلودگی به منظور بازگشت به شرایط عادی را در دستور کار خود قرار می دهد. در این تحقیق ضمن برشمردن انواع پسماندهای هسته ای، به روش های متفاوت جمع آوری و دفع اصولی آنها بر اساس خصوصیات مختلف پرداخته شده و راهکارهای مدیریت و پایش زیست محیطی در راستای کاهش آثار سوء اینگونه پسماندها بر انسان و محیط زیست ارایه می گردد.

بحران پرتویی، پسماند هسته ای، رفع آلودگی، سلامت انسان، محیط زیست