محسن مرادیان - گروه شیمی آلی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان
نیلوفر پرنده خوزانی - گروه شیمی آلی، دانشکده شیمی، دانشگاه کاشان

تهیه نیتروآلدول ها از واکنش هنری پیروی میکند که یکی از کاربردی ترین و اصلی ترین واکنش ها در شیمی آلی است. از کاتالیزگرهای مختلفی در شرایط گوناگون مانند بازهای آلی و معدنی، حلالهای پروتونی و غیرپروتونی ، کمپلکس های آلی فلزی جهت تهیه ی نیتروآلدول ها استفاده شده است. ما با استفاده از مشتقات آلدهید و نیترومتان تحت حضور سزیم کربنات به عنوان کاتالیزگر در دسترس و موثر در حلال دیمتیل سولفوکساید DMSO نیتروآلدول ها را با بازده بالا (99%-95%) در دمای محیط و زمان بین 20 تا 60 دقیقه تهیه کردیم. از حلال های آلی دیگری نیز استفاده شد اما با بررسی های به عمل آمده مناسب ترین حلال برای واکنش مذکور حلال دیمتیل سولفوکساید است. تهیه نیتروآلدول ها در مقیاس بالا نیز انجام شد. تهیه نیتروآلدول ها حایز اهمیت زیادی است و میتوان از آنها با آبگیری در تهیه نیتروالفین هااستفاده کرد. همچنین به عنوان پیش ماده در سنتز بسیاری از ترکیبات دیگر و در داروسازی استفاده فراوان می شود.

نیتروآلدول، واکنش هنری، تراکم آلدولی، نیتروالکل