سعید ظریف نشاط - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد
محمدحسین سعیدی راد - دانشیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات آموزش وترویج کشاورزی، مشهد
صمد نظرزاده اوغاز - مربی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد

تولید زعفران در ایران که عمدتا در استانهای خراسان رضوی و جنوبی صورت میگیرد، به عنوان یکی از محصولات راهبردی بخش کشاورزی در این کشور محسوب میشود که با توجه به تقاضای بازارهای جهانی برای این محصول، رشد و توسعه آن میتواند زمینه های درآمدیزایی و اشتغال زایی بیشتری را نسبت به قبل فراهم آورد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه میتوان با بهبود روشهای مکانیزاسیون در مراحل مختلف تولید این محصول، باعث افزایش تولید آن شد. این پژوهش کاربردی - توسعهای و روش بررسی آن توصیفی -تحلیلی میباشد. با بهرهگیری از مدل SWOT که از جمله مهمترین مدلهای برنامه ریزی راهبردی محسوب میشود، نقاط قوت ، ضعف، فرصتها و تهدیدهای روشهای مکانیزاسیون در فرآیند تولید زعفران در منطقه، بررسی شناسایی شد و سپس مناسبترین راهبردها جهت توسعه مکانیزاسیون آن ارایه گردید. بر اساس نتایج تحقیق، در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (ضعف و قوت)جمع نمره های نهایی 2/73 محاسبه شد که این امر نشان میدهد نقاط قوت از نقاط ضعف بیشتر است. همچنین ماتریس عوامل خارجی (تهدید و فرصت) نیز با مجموع امتیاز 2/67 نشاندهنده آن است که در وضعیت موجود میتوان با تقویت فرصتها در مقابل تهدیدها واکنش راهبردی مناسبی نشان داد. بنابراین راهبرد تهاجمی ((SO بهترین راهبرد جهت حرکت به سمت بهبود و توسعه مکانیزاسیون در مزارع زعفران در ایران میباشد. نهایتا با استفاده از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) استراتژی های برتر در راهبرد تهاجمی تعیین گردید.

مکانیزاسیون، استراتژی، زعفران،QSPM، خراسان