فروغ شواخی - استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

خصوصیات ارگانولپتیکی روغن زیتون برای درجه بندی تجاری آن بسیار اهمیت دارد. در حال حاضر روش معمول برای ارزیابی حسی استفاده از پانلیستهای آموزش دیده است که هزینه تشکیل و آموزش این گروه، عدم امکان ارزیابی نمونه های زیاد در زمان کم، تاخیر در ارایه نتایج و وابسته به نیروی انسانی بودن از جمله عیوبی است که موجب استفاده از سایر روش-های جایگزین برای ارزیابی رنگ، بو و طعم روغن زیتون شده است.ارزیابی حسی روغن زیتون به منظورگروه بندی و تفکیک نمونه های مختلف زیتون از نظر نوع رقم، مقدار تلخی و اکسایش، منشا جغرافیایی، شرایط نگهداری، زمان نگهداری وغیره توسط سیستم های الکترونیکی (چشم، زبان و بینی الکترونیکی) در تحقیقات جدید صورت گرفته است. در این مقاله، استفاده از این سیستمها به تنهایی و یا در ترکیب با یکدیگر به همراه روشهای تجزیه آماری چند متغیره مانند تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی((Principle Component Analysis، تجزیه همبستگی کانونی ( Canonical Correlation (Analysis، تجزیه خوشهای((ClusterAnalysis و تجزیه افتراقی خطی (Linear Discriminant Analysis )به منظور توانایی تفکیک انواع نمونه های روغن زیتون بررسی شده است. عدم وابستگی به نیروی انسانی، ارایه پاسخ های ثابت در زمانهای مختلف، سریع، ساده و ارزان بودن از مزایای این روشها در مقایسه با حواس انسان است.

بینی الکترونیکی، چشم الکترونیکی، روش آماری چند متغیره،روغن زیتون، زبان الکترونیکی