علیرضا سالار - مرکز تحقیقات پرستاری جامعه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ایران
فتیحه کرمان ساروی - مرکز تحقیقات پرستاری جامعه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ایران
علی نویدیان - مرکز تحقیقات پرستاری جامعه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ایران
بنت الهدی طاهری - مرکز تحقیقات پرستاری جامعه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ایران

مقدمه: نارسایی مزمن کلیه یکی از مشکلات عمده سلامت عمومی محسوب می شود و غالبا بیماران مبتلا به بیماری مزمن، کیفیت زندگی پایین تر از جمعیت عمومی دارند. بهبود و حفظ کیفیت زندگی این بیماران نیاز به حمایت جدی خانواده دارد، لذا پژوهش حاضر با هدف تاثیر الگوی توانمندسازی خانواده محور برکیفیت زندگی بیماران دیالیزی انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه به صورت نیمه تجربی بر روی 100 بیمار تحت همودیالیز مراجعه کننده به بخش دیالیز بیمارستان علی ابن ابی طالب (ع) زاهدان انجام شد. نمونه گیری به روش در دسترس و سپس تخصیص تصادفی انجام شد. برای گروه مداخله الگوی توانمندسازی خانواده محور بر طبق گام های الگو در چهارمرحله، تهدید درک شده به روش بحث گروهی، خود کارآمدی به روش مش کل گشایی، عزت نف به روش مشارکت آموزشی و ارزشیابی در طی چهار جلسه اجراشد. ابزار جمو آوری داده ها در این مطالعه، فرماطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه کیفیت زندگی اختصاصی بیماران دیالیزی بود. پرسشنامه کیفیت زندگی در سه مرحله قبل از مداخله یک و دو ماه بعد از اتمام مداخله در هر دو گروه تکمیل گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 و آزمون های آماری کای دو، تی مستقل و تحلیل واریانس با اندازه های تکراری انجام شد. یافته ها: میانگین نمره بعد اختصاصی P=0/01 و نمره کل کیفیت زندگی P=0/005 در یک و دو ماه بعد از اتمام مداخله و میانگین نمره بعد عمومی کیفیت زندگی در دو ماه بعد از مداخله P=0/006 درگروه مداخله با گروه کنترل تفاوت آماری معنی داری داشت. آزمون تحلیل واریانس اندازه های مکرر نشان داد که تغییرات نمره کیفیت زندگی در دو گروه یکسان نبوده و بیانگر افزایش نمره کیفیت زندگی در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل است P<0/001 بحث و نتیجه گیری: اجرای الگوی توانمندسازی خانواده محور در بیماران تحت درمان با همودیالیز توانست کیفیت زندگی بیماران را ارتقاء بخشد. لذا به کارگیری این الگو توسط پرستاران جهت مشارکت خانواده و بیمار در مراقبت های درمانی ضروری است.

همودیالیز، کیفیت زندگی، الگوی توانمندسازی خانواده محور