فاطمه الهامی

این مقاله به بررسی اعتقادات و باورهای عامیانۀ نجومی در سه اثر خسرو و شیرین ، لیلی و مجنون و هفت پیکر نظامی پرداخته است. با وجود اینکه نظامی از شاعران بلامنازع ادب فارسی در به کارگیری انواع صور خیال، بخصوص استعاره و تشبیه می باشد، ولیکن به جهت همسو شدن با مخاطبینش، از کاربرد اعتقادات و باورهای نجومی رایج روزگارش در شعر خود نهایت بهره را برده است اعتقاداتی که پاره ای از آنها هنوز پس از قرن ها همچنان بر سر زبانهاست، به طوری که مخاطب امروز نیز به راحتی با او ارتباط برقرار می کند. با بررسی این جنبه از اشعار او می توان یافت که او شاعر صرف نبوده است بلکه بر انواع دانش ها، از جمله علم نجوم و باورهای مربوط به آن، کاملا واقف بوده و از آن به عنوان ابزار آفرینش کلام ادبی بهره برده است. موارد منتخب از این سه اثر فراوان بوده که در اینجا تنها به نمونه هایی اکتفا شده است طی بررسی آماری باورهای نجومی براساس کل ادبیات هریک از مثنوی ها به ترتیب در هفت پکر 37% ، خسرو و شیرین 35% و لیلی و مجنون 28% بوده است.

ادبیات ایران، باورهای عامیانه، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر، نجوم، نظامی