برآورد ارزش اقتصادی آب در بخش کشاورزی به روش هدنیک (مطالعه ی موردی شهرستان سبزوار)

دراین مقاله از روش هدنیک برای برآورد ارزش اقتصادی آب کشاورزی در شهرستان سبزوار استفاده شد. جامعه ی آماری در این پژوهش، تمام قطعه زمینهای آبی و دیم اجاره شده ی شهرستان سبزوار در سال کشاورزی 1387-88 است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و تکمیل تعداد 350 و 150 پرسشنامه به ترتیب برای زمینهای آبی و دیم نهایتا تحلیل بر روی 327 پرسشنامه از گروه اول و 123 پرسشنامه از گروه دوم صورت گرفت. قیمت زمینها ی آبی و دیم منطقه بر مبنای ویژگیها و خصوصیات کیفی و کمی آنها و با روش حداقل مربعات معمولی (OLS) برآورد شد. ضرایب به دست آمده، به عنوان قیمت ضمنی این ویژگیها، میزان اهمیت هر ویژگی و سهم آن در قیمت زمین را نشان میدهد. درمرحله ی دوم از تفاوت قیمت زمینهای آبی و دیم، قیمت اجاره ی یک ساله ی آب برای یک هکتار زمین به دست آمد. نتایج نشان میدهد که یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت زمینهای دیم در منطقه بافت خاک است. بافت شنی اثر قابل توجهی بر کاهش قیمت این زمینها دارد. در مدل برآورد شده نیز ضریب بافت شنی با مقدار 0/617 نشان دهنده ی تاثیر بیشتر آن نسبت به بقیه ی ویژگیها بر قیمت زمین است. درزمینهای آبی نیز مهمترین ویژگی، میزان آبدهی چاه ها بود که با ضریب 0/878 در مدل قابل مشاهده است. کیفیت آب مصرف شده در زمین نیز تاثیر زیادی برقیمت گذاشته است، به شکلی که زمینهایی که دسترسی به آب شیرین دارد از بقیه گرانتر است. در نهایت زمینها براساس کیفیت آب مصرف شده در آنها و بافت خاکشان گروهبندی و برای هر گروه از آنها میانگین قیمت به صورت جداگانه برآورد شد. بیشترین قیمت برای آب مربوط به زمینهای لومی که با آب شیرین (EC=1) و نسبتا شیرین (EC=2) آبیاری میشود است. این قیمت معادل 254111 و264103 تومان برای اجاره ی یک ساله ی آب در یک هکتار از این زمینها است.

Keywords:

قیمت گذاری , صفات کیفی , هدنیک , سفره ی آب زیرزمینی , زمین آبی و دیم , بافت زمین , شوری آب (EC)