مرتضی تهامی پور - استادیار اقتصاد کشاورزی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی
حبیب اله سلامی - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران.

ماهیت برخی از ریسکهای اقلیمی مانند خشکسالی و سرمازدگی به نحوی است که در زمان وقوع آنها، مناطق وسیعی تحت تاثیر قرار میگیرند. شناخت گستره مکانی تاثیر اینگونه ریسکها برای پیشگیری و مقابله با آثار زیانبار آنها اهمیت زیادی دارد. از این رو، هدف مطالعه حاضر آزمون وجود وابستگی فضایی بین مناطق تولیدسیب زمینی در کشور و تعیین مناطق هم ریسک از لحاظ ریسک سرمازدگی میباشد. برای دستیابی به این هدف، ازالگوهای خودرگرسیون فضایی استفاده گردید. نتایج نشان داد در بین انواع کشت بهاره، تابستانه، پاییزه و زمستانه سیبزمینی در کشور، فقط در مورد مناطق کشت پاییزه )که حدود 72 درصد سطح زیرکشت سیب زمینی را به خود اختصاص میدهد(، ریسک عملکرد ماهیت سیستماتیک دارد. در مورد مناطق کشت پاییزه، شدت همبستگی فضایی بین مناطق هم ریسک تعیین شده بصورت همسایه متفاوت بوده و از0/37تا0/72 در نوسان میباشد. در این ارتباط تغییرات بارندگی در طول سال در ایجاد این همبستگی نقش موثری دارند. بر اساس نتایج به دست آمده وتقسیم بندیهای اقلیمی و همسایگی های مشخص شده در این مطالعه، امکان تعیین پرتفوی بهینه بیمه ای برایمحصول سیب زمینی که ضامن کاهش ریسک مالی صندوق بیمه و ریسک عملکرد محصول باشد، وجود دارد

سیب زمینی، سرمازدگی، ریسک سیستماتیک، الگوهای خودرگرسیون فضایی، ایران