الهام پورمختار - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات تهران
رضا مقدسی - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات تهران

کاهش نابرابری درآمد به عنوان یکی از هدفهای عمده برنامه های توسعه، در تنظیم سیاستهای اقتصادی همواره مورد توجه بوده است. هدف از این پژوهش، بررسی اثرات ارزش افزوده بخشهای مختلف اقتصادی برنابرابری درآمد در ایران در دوره ی زمانی 1350-89 میباشد. در این پژوهش، ایستایی متغیرها مورد آزمون قرارگرفت و با استفاده از روشهای هم انباشتگی یوهانسون و مدل تصحیح خطای برداری روابط بلندمدت و کوتاهمدت بین متغیرها مورد بررسی و تجزیه قرار گرفته و در نهایت تلاش شده است تا نوع رابطه علی بین متغیرها با استفاده از آزمون علیت گرنجری تعیین شود. نتایج آزمون هم انباشتگی نشاندهنده رابطه بلندمدت و منفی بین نابرابری درآمد و ارزشافزوده بخش کشاورزی صنعت، صادرات و سرمایه گذاری است، به طوریکه افزایش ارزشافزوده بخشهای یاد شده سبب کاهش نابرابری درآمد شده است و نتایج مدل تصحیح خطای برداری نشانگر رابطه منفی بین ارزشافزوده بخش کشاورزی صنعت، صادرات و نابرابری درآمد درکوتاه مدت است و به دلیل سرعت تعدیل بالا در مدل، میتوان به تاثیرگذاری اعمال سیاستهای مناسب در کوتاهمدت امیدوار بود. بر اساس آزمونهای علیت گرنجری در بلندمدت، بین ضریب جینی و متغیرهای یاد شده رابطه علی معنادار وجود دارد. نتایج این تحقیق، برضرورت شناخت شیوه های تخصیص منابعی که منجر به کاهش نابرابری درآمدها میشود، تاکید دارد و نتیجه گیری میکند که هرچه سهم مطلق بخش کشاورزی افزایش یابد توزیع اقتصادی متعادلتر خواهد بود. بهطوریکه در روند توسعه اقتصادی، بخش کشاورزی با انتقال تدریجی مازاد محصول، نیروی کار و سرمایه به دیگر بخشها، نقش مسلط خود را در اقتصاد به بخشهای صنعت و خدمات نشان میدهد و در صورت انتقال سریع درآمد و پس انداز خالص، جریان تولید در دیگر بخشهای اقتصاد تقویت میشود.

ارزش افزوده ، نابرابری درآمد، رابطه های کوتاه مدت و بلندمدت، مدل تصحیح خطا