اثر سیاست حذف یارانه حامل های انرژی بر الگوی کشت زراعی؛کاربرد برنامه ریزی ریاضی مثبت PMP مطالعه موردی: حوضه آبریز مهارلو بختگان

گازوییل و برق، مهمترین حامل های انرژی مصرفی در کشت گیاهان زراعی بهشمار میآیند و سهم زیادی ازیارانه های پرداختی را به خود اختصاص میدهند. با توجه به اتخاذ تصمیم حذف یارانه های حاملهای انرژی، این پژوهش با استفاده از داده های سال زراعی 89 - 1388 به بررسی اثر حذف یارانه های گازوییل و برق بر الگوی کشت حوضه آبریز مهارلو بختگان پرداخته است. برای این منظور از الگوی برنامه ریزی ریاضی مثبت به همراه رهیافت حداکثر آنتروپی استفاده شد و تابع هزینه غیر خطی برآورد شد. آثار سیاست مورد نظر بر الگوی کشت در قالب 6 سناریو مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش قیمت حامل های انرژی با ثابت بودن دیگرعاملها، سطح زیرکشت تمامی گیاهان زراعی را کاهش میدهد در حالیکه افزایش همزمان قیمت محصولات به میزان متناسب، میتواند این افزایش هزینه را جبران کرده و به افزایش سطح زیر کشت و افزایش سود ناخالص تولید منجر شود. لذا، از آنجا که کشاورزان با هدف بیشینه سازی سود الگوی کشت را تعیین میکنند، در برخی موارد با افزایش قیمتها، گیاهان زراعی با نیاز آبی بیشتر جایگزین گیاهان زراعی با نیاز آبی و قیمت و سوددهی کمتر میشود و بدون افزایش در میزان برداشت آب، سود ناخالص افزایش مییابد. بر این اساس پیشنهاد میشود سیاست گذار در امر قیمت گذاری این موضوع را مد نظر قرار دهد تا به منظور حفظ منابع آب، الگوی کشت به سمت گیاهان زراعی با نیاز آبی کمتر هدایت شود. گفتنی است که گندم در تمامی سناریوها با کاهش سطح زیرکشت روبهرو بوده است، لیکن همچنان بیشترین سهم را در الگوی کشت این حوضه داراست.

Keywords:

یارانه حامل های انرژی , برنامه ریزی ریاضی مثبت , حداکثر آنتروپی , الگوی کشت