محمد قربانی - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
رضا هزاره - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی

عملکرد و کیفیت محیط زیست به عنوان مولفه ی کلیدی تامین کننده حیات، به شدت تحت تاثیر عملکرد و فعالیتهای انسانی قرار گرفته اند، بنابراین شناسایی عاملهای موثر بر آنها میتواند ابزاری مناسب برای سیاست گزاران و برنامه ریزان جهت دستیابی به رشد پایدار اقتصادی باشد. این پژوهش باهدف بررسی تاثیر مولفه های سیاسی و اقتصادی بر عملکرد محیط زیست با استفاده از الگوی لاجیت ترتیبی داده های تابلویی (ترکیبی) با اثرگذاریهای تصادفی برای 164 کشور منتخب در طی سالهای 2002-2012 صورت گرفت. در این پژوهش کشورها در هر سال بر پایه شاخص عملکرد محیط زیست به ده گروه تقسیم بندی شدند و تاثیر متغیرهای توضیحی بر احتمال قرار گرفتن کشورها در گروه ها با امتیاز بالاتر مورد بررسی قرارگرفت. نتایج این پژوهش نشان داد، رشد اقتصادی و جمعیت کشورها تاثیر منفی و سرمایه گذاری خارجی، کارایی و اثر بخشی دولت، کیفیت مقررات، حاکمیت قانون و ثبات سیاسی تاثیر مثبتی بر بهبود جایگاه کشورها در شاخص عملکرد محیطزیست دارند. در این بررسی، بهبود وضعیت سیاسی به ارتقاء کیفیت محیط زیست منجر شده است. از سوی دیگر رشد اقتصادی و افزایش جمعیت از جمله عاملهای مهم تخریب محیط زیست به شمار می آیند . با توجه به یافته ها، به منظور دستیابی به رشد اقتصادی پایدار استفاده از ابزار مالیاتی و همچنین اصلاح و وضع قانون در جهت حفظ محیط زیست پیشنهاد شد.

شاخص کیفیت محیط زیست، تاثیر نهایی ، ثبات سیاسی، داده های تابلویی