سیدصفدر حسینی - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
میلاد امینی زاده - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
سعید یزدانی - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران

سیاستهای اقتصادی میتوانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تغییراتی را از راه اثرگذاری بر قیمتهای نسبی محصولات و نهاده های تولیدی در کارکرد نظام زراعی ایجاد کنند که این تغییرات، به ویژه از نظر فرسایش خاک اهمیت بسیار دارند. سیاست آزادسازی تجاری از جمله سیاستهایی بوده که به طور غیرمستقیم بر پدیده های زیست محیطی به ویژه فرسایش خاک اثرگذار است. در این پژوهش با برقراری ارتباط میان بخشهای صنعت و محصولات زراعی فرسایشگر در قالب یک الگوی تعادل عمومی چند بخشی، پیامدهای آزادسازی تجاری بخش صنعت بر فرسایش خاک ارزیابی شده است. بدین منظور از داده های سال 1390 برای شبیه سازی نتایج استفاده شده است. نتایج نشان داد که سیاست آزادسازی تجاری (کاهش 5 درصدی تعرفه واردات محصولات صنعتی) بهبود فرسایش خاک 0/33) درصد) را به همراه دارد. همچنین پیاده سازی این سیاست موجب افزایش درآمد واقعی مصرف کنندگان، کاهش شاخص قیمت مصرفکننده 2/08) درصد) و افزایش تولید کل 0/07) درصد) میشود. نتایج تحلیل حساسیت موید آن است که سیاست گذاران در اجرای این سیاست باید تفاوتها منطقه ای و رفتاری را لحاظ کنند. چرا که نتایج به تغییرات کششها حساس بوده و پیاده سازی آن ممکن است آثار منفی داشته باشد. بهرغم پیامدهای مناسب اقتصادی و زیست محیطی سیاست آزادسازی تجاری بخش صنعت، پیشنهاد میشود کشور به پهنه های مختلف تقسیم بندی و پس از ارزیابی آثار مثبت و منفی آزادسازی تجاری بخش صنعت بر فرسایش خاک در هر پهنه، بسته سیاستی مناسب با هر منطقه به منظور جلوگیری از روند فزاینده فرسایش خاک و بهبود آن اجرا شود.

آزادسازی تجاری، تعادل عمومی چند بخشی، تحلیل حساسیت، فرسایش خاک، ایران