حبیب اله سلامی - استاددانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی- دانشگاه تهران
نازیلا محتشمی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی- دانشگاه تهران

نتایج برخی بررسی ها نشان داده اند، در جایی که درجه توسعه یافتگی، شرایط آب و هوایی و قیمت های نسبی مواد خوراکی در بین مناطق متفاوت است، تعیین یک خط فقر ملی برای همه مناطق تصویر واقعی از فقر را در کشور ارایه نمیدهد. در چنین شرایطی محاسبه خطوط فقر منطقهای بر خط فقر ملی ترجیح دارد. این بررسی حاضر به دنبال آن است تا با بهرهگیری از نظریه ترجیحات آشکار شده این فرضیه را برای ایران مورد آزمون و تحلیل قرار دهد. در این راستا خطوط فقر مطلق استانی براساس اطلاعات و آمار طرح جامع الگوی مصرف مواد غذایی خانوار انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران و طرح هزینه و درآمد خانوارهای شهری مرکز آمار مربوط به سال 1391 محاسبه و آزمون سازگاری آنها با اصول نظریه ترجیحات آشکار شده انجام گرفته است. نتایج گویای آن است که خط فقر مطلق استانی حتی با انجام تعدیلهایی در اغلب استانها، با هم سازگار نیستند و در نتیجه استفاده از یک خط فقر ملی نمیتواند مناسب باشد. این نتیجه پیشنهاد میکند، برای هر استان باید یک سبد غذایی جداگانه با توجه به اقلام غذایی در دسترس تر تعریف و خطوط فقر استانی با استفاده از این سبدهای استانی محاسبه شود.

خط فقر، ترجیحات آشکار شده، معیار تسهیل آزمون