اسماعیل پیش بهار - دانشیارگروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز
سحر عابدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز

طرح سنتی بیمه محصولات کشاورزی به دلیل چالش اطلاعات نامتقارن، هزینه های اجرایی زیادی دارد. از سویی وابستگی بیش از حد بخش کشاورزی، به ویژه تولیدات دیم، به عاملهای طبیعی و تاثیرپذیری از تغییرات آب و هوایی، سیاستگذاران را به اتخاذ روشهای نوین مدیریت ریسک وادار میسازد. بیمه شاخص آب و هوا یکی از این روشهاست که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه اجرا شده و نتایج رضایت بخشی داشته است. در این پژوهش سعی شده بیمه شاخص آب و هوا برای جو دیم شهرستان اهر با استفاده از جدیدترین روش محاسبه ساختار وابستگی، یعنی انواع توابع مفصل تاکی شکل ، طراحی شود. داده های مورد نیاز برای عملکرد و متغیرهای آب و هوایی به ترتیب از سازمانهای جهاد کشاورزی و هواشناسی استان آذربایجان شرقی در سالهای 1374-93 گردآوری شد. با توجه به نتایج آزمونهای وونگ و کلارک الگوی R-vine برای تبیین تابع توزیع توام عملکرد و متغیرهای آب و هوایی انتخاب و در نهایت خسارت مورد انتظار، حق بیمه و غرامت پرداختی پلکانی محاسبه شد. حق بیمه محاسبه شده در سطح پوشش 80 درصد 270348 ریال به دست آمد که از حق بیمه طرح سنتی کمتر و منطقیتر است. نتایج طراحی تابع غرامت نیز نشان داد، به ازای واحدهای مشخص کاهش در بارش تجمعی، کاهش عملکرد خطی و ثابت نیست و استفاده از روش پلکانی در پرداخت غرامت میتواند نتایج قابل اعتمادتری ارایه نماید.

بیمه شاخص آب و هوا، مفصل تاکی شکل، غرامت پلکانی، جو دیم، اهر