کمال عطایی سلوط - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
احمدعلی کیخا - دانشیاراقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
محمود احمدپور - استادیاراقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
سامان ضیایی - استادیاراقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل

تغییر در پوشش و کاربری اراضی، افزون بر اثرگذاریهای اقتصادی و اجتماعی تاثیر عمدهای بر ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی (بیولوژی) خاک، کمیت و کیفیت منابع آبی و کیفیت هوا میگذارد. در این بررسی و ارزیابی، در گام نخست به تعیین انگیزشهای کشاورزان برای تغییر پوشش کاربری اراضی کشاورزی بین دو بخش زراعی و باغداری در شهرستان بابلسر در سال 1395 پرداخته شده است. در گام بعدی با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی توبیت و روش دو مرحلهای هکمن مشخص شد که آیا عاملهای موثر بر تصمیم بهرهبرداران به انتخاب فعالیت باغداری و یا زراعی از عاملهای موثر بر میزان سطح زیر کشت متفاوت است. نتایج نشان داد که نیاز به جداسازی این عاملهای به روش دو مرحلهای هکمن نیست و الگوی توبیت به درستی میتواند شرایط موجود در منطقه را تبیین نماید. در نهایت پیشنهاد میشود تا دولت با اتخاذ سیاستهای حمایتی کارآمد از زیربخش زراعت به ویژه محصول گندم و برنج؛ مانند قیمتهای تضمینی، تسویه به هنگام مطالبات گندمکاران و یا مدیریت و مهار (کنترل) واردات این محصولات در زمان عرضه آنها، بر انگیزه های کشاورزان برای ادامه کشت تولید محصولات زراعی و تغییر ندادن کاربری اراضی از زراعی به باغی، تاثیرگذار باشد.

بابلسر، تغییر پوشش کاربری اراضی (LUCC)، الگوی توبیت، روش دو مرحله ای هکمن