تحلیل و بررسی دانش معانی در شاهنامه (با تاکید بر داستان سیاوش)

دانش معانی، استفاده ی هنرمندانه از مقاصد ثانوی کلمات و جملات است. شاهنامه ی فردوسی بهعنوان یکی از متون اصیل ادبی ایران از منابعی است که پژوهش در معانی آن، از واجبات امورپژوهشی است که پیش از این کمتر به آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر در نظر دارد بهشیوه ی تحلیل محتوا و نیز مراجعه به نظریه های عبدالقاهر جرجانی، به این پرسش اساسی پاسخدهد که جلوه های معانی تا چه حد در شاهنامه ی فردوسی نمود یافته است و فردوسی در شاهنامه تاچه حد از امکانات دانش معانی در پیشبرد اغراض ثانوی جملات بهره برده است.این پژوهش قصد دارد داستان سیاوش را به روش تحلیل محتوا مورد مطالعه قرار دهد و از دیدگاهعلم معانی مورد بررسی قرار دهد و در خلال پژوهش نیز به آراء و عقاید عالمان بلاغت در باب معانی پرداخته شده است. نتایج قابل پیش بینی از این پژوهش است آن است که بر طبق نظریات علمای بلاغت معانی ثانوی کلمات و جملات در ابیات شاهنامه تا چه حد نمود یافته است و دیگر این که آیا فردوسی در همه ی موارد اقتضای حال مخاطب را در ابیات خود در نظر داشته است نگارندگان پژوهشحاضر بر این باورند که: جملات شاهنامه سرشار از اغراضی از معانی است و به هیچ وجه نمی توانتنها به معنای ظاهری آن اکتفا کرد.

Keywords:

شاهنامه ی فردوسی , داستان سیاوش , دانش معانی , بلاغت