سیدعلی دلبری - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی
محمدعلی عارفی - دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام دانشگاه علوم اسلامی رضوی

نزول آیه میثاق و صدور روایات متعدد در زمینه عالم ذر و اخذ میثاق از انسان ها سبب شده است تا این موضوع مورد توجه مفسران و متکلمان باشد و پرسش هایی را برانگیزاند از جمله این که عالم ذر چیست چه زمانی و در کجا اتفاق افتاد و چگونه این پیمان از انسان ها گرفته شد هدف این مقاله، دستیابی به دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان و تجزیه تحلیل آن به روش توصیفی- تحلیلی بوده است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا نظر علامه در المیزان مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابی قرار گرفت، و سرانجام این نتیجه به دست آمد که اگرچه بسیاری از انتقادات وارد شده بر دیدگاه علامه از سوی محققان وارد نیست اما دیدگاه ایشان از ابهام فراوان و عدم همخوانی با معنای تحت اللفظی (و ضهور آیه) رنج می برد.

عالم ذر، اخذ میثاق، نشیه ملکوتی، علامه طباطبایی