سیدعباس موسویان - دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
داود نصرآبادی - کارشناس اقتصادی سازمان اوقاف و امور خیریه

همواره روشهای مختلفی برای انجام اعمال نیک و خداپسندانه وجود دارد؛ یکی از ماندگارترین و جاودانه ترین روشها وقف است. در قالب وقف، مردم و خیرین قسمتی از اموال خود (از قبیل زمین، خانه و باغ) را برای اهداف خیرخواهانه متناسب با نیازهای جامعه اختصاص میدهند. با گذشت زمان و افزایش جمعیت، یکی از آسیبهایی که نهاد وقف با آن مواجه بوده این است که اکثریت مردم درعین حال که علاقه زیادی به عمل پسندیده و سنت حسنه وقف دارند، توانایی وقف انفرادی را ندارند؛ به عبارت دیگر افراد معدودی توانایی اختصاص املاک و مستغلات برای وقف انفرادی دارند. رویکرد وقف جمعی به ویژه به صورت انتشار اوراق بهادار که در دو ده ه اخیر بین اندیشمندان مسلمان مطرح شده است، افزون بر تقویت روح تعاون و مشارکت اجتماعی که یکی از آموزه های اصلی قرآن است، قابلیت مقابله با آسیبهای اساسی نهاد وقف را دارد.این مقاله که رویکردی تحلیلی کاربردی دارد به دنبال طراحی اوراق وقف میباشد که در عین تطابق با شریعت اسلام به ویژه فقه امامیه، قابلیت عملیاتی کردن هدف پیش گفته را داشته باشد؛ به عبارت دیگر در این مقاله مدل اوراق وقف جمعی برای تامین مالی طرحهای غیر انتفاعی طراحی و تبیین میگردد.

وقف، وقف انفرادی، وقف جمعی، اوراق وقف جمعی