فاطمه رستمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران
محمدجواد عصاری - استادیار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران
محسن علی آبادی - استادیار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران
مریم فرهادیان - استادیار، گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، ایران

سابقه و هدف: در شرایطی که پایش هوای محیط کار برای تعیین میزان مواجهه کافی نباشد، اندازه گیریترکیبات و برخی از متابولیت ها در هوای بازدمی، روشی کاربردی در پایش بیولوژیکی محسوب می گردد. دراین ارتباط هدف از پژوهش حاضر، تعیین ارتباط بین غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی و میزان مواجههفردی در افراد شاغل در خشکشویی ها بود.مواد و روشها: در این پژوهش توصیفی- مقطعی که در سال 1396 انجام شد، علاوه بر جمع آوری نمونه هایهوای بازدمی و مواجهه فردی 12 نفر از افراد شاغل در خشکشویی ها، نمونه های هوای محیط کار خشکشویی هابه طور همزمان بررسی گردید. اندازه گیری تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی از طریق تلفیق روشهای 1003 و3704 NIOSH پس از بهینه سازی پارامترهای تجزیه با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف مجهز بهآشکارساز یونش شعله ای (FID: Flame Ionization Detector) انجام شد. یافته ها: در این پژوهش سطوح مواجهه فردی افراد شاغل در خشکشویی ها بالاتر از حدود مجاز شغلی پیشنهادی (OEL-TWA: Occupational Exposure Level-Time Weighted Average) بود. غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی نیز بیشتر از شاخص بیولوژیکی مواجهه (BEI: Biological Exposure Index) ملی کشور بهدست آمد. علاوه براین، نتایج نشان داد که در سطح معناداری 0/05 0 بین غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی و میزان مواجهه فردی ارتباط معناداری وجود دارد (r=0/66, P=0/046). بین غلظت هوای محیطی با غلظت هوای بازدمی (r=0/59, P=0/003) و سطوح مواجهه فردی (r=0/91, P=0/001) نیز ارتباط معناداری به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که اندازهگیری تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی به عنوان یک نشانگر زیستی غیرتهاجمی به منظور ارزیابی مواجهه شغلی در خشکشویی ها از اعتبار کافی برخوردار می باشد. همچنین، درصورت بهینه سازی شرایط تجزیه ای دستگاه GC-FID و تلفیق روش های 1003 و NISOSH 3704 می توان غلظت تتراکلرواتیلن در هوای بازدمی را با حساسیت قابل قبولی اندازه گیری نمود.

پایش بیولوژیک، تتراکلرواتیلن، خشکشویی، نمونه برداری هوا، هوای بازدمی