مهرداد شهبازی منشادی - کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی دانشگاه سیستان و بلوچستان
حبیب الله سالارزهی - دانشیار گروه مدیریت دانشگاه سیستان و بلوچستان

از یک سو به علت کاهش درآمد نفتی کشور و نیاز مبرم به آرزآوری صادرات غیرنفتی علی الخصوص صنعت فرش به عنوان مهمترین کالای صادراتی غیرنفتی و از سوی دیگر به علت روند نزولی میزان صادرات فرش دستباف به ع نوان یک برند ملی در بازار جهانی و پیشی گرفتن کشورهایی همچون چین و هند از ایران در سال های اخیر، هدف پژوهش حاضر شناسایی واولویت بندی مولفه های استراتژیک تاثیر گذار بر صنعت فرش دستباف به عنوان یک برند ملی در بازار جهانی است. برای نیل به این هدف از رویکرد تلفیقی تحلیل استراتژیک و تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. نخست به منظور شناسایی نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید با مطالعات عمیق کتابخانه ای و سپس با هدف جمع آوری داده های کیفی با تعدادی از کارشناسان این صنعت مصاحبه های آزاد و هدایت شده صورت گرفت. همچنین برای جمع آوری اطلاعات مستندتر از دو پرسشنامه ارجحیت بندی وسنجش اهمیت نسبی عوامل موثر استفاده شد. بنابر تجزیه و تحلیل نتایج این تحقیق نقطه قوت قابل اعتمادو شناخته شده بودن برند فرش ایرانی، و در مقابل نقطه ضعف بی توجهی به خواست، نیاز و سلیقه بازار جهانی بین عوامل داخلی و فرصت لغو تحریم های بین المللی در مسیر اجرای برجام و تهدید ورود رقبای خارجی با امکانات پیشرفته تر و کاهش سهم بازار در سال های اخیر، مهمترین عوامل خارجی موثر بر جایگاه این صنعت بود. همچنین استراتژی برتر برای ارتقای جایگاه در این صنعت استراتژی تهاجمی (SO) انتخاب شد. بنابر نتایج پژوهش پیشنهاد می شود فعالان این صنعت برنامه ای جامع به منظور شناسایی بازارهای بکر، دنج و دست نخورده جهانی، ورود سرمایه و تخصص خارجی، بهینه سازی مصرف منابع و کاهش بهای تمام شده محصول، تقویت سفارش پذیری و در نهایت بهبود کانال های توزیع و فروش با اتکا به دانش فناوری اطلاعات تدوین کنند.

برند ملی، مدل SWOT، تحلیل استراتژی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP، صنعت فرش دستباف