محمدحسین باقیانی مقدم - استاد گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت،دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقییزد،یزد،ایران
حسین فلاح زاده - استاد مرکز تحقیقات پیشگیری و اپیدمیولوژی بیماری های غیر واگیر،دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدماتبهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، یزد،ایران.
اکرم سادات حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران

مقدمه: هاری یکی از مهمترین بیماری های ویروسی مشترک انسان ودام می باشدکه از طریق حیوان گزیدگیبه انسان منتقل می شود وبا شروع علایم درمان ناپذیر است و مرگ اتفاق می افتد.بیش از 55 هزار نفر سالیانه ازبیماری هاری می میرند که بیشتر این مرگ ها در آسیا و آفریقا است. از آنجایی که به نظر نمی رسد اقداماتقانونی به تنهایی در کاهش بروز حیوان گزیدگی ها موثر باشد به نظر می رسد آموزش عموم کلید کاهش مواردحیوان گزیدگی می باشد.برای آموزش موثر دانستن مدل های تغییر رفتار مناسب اهمیت دارد.یکی از مدل هایتغییر رفتار در آموزش بهداشت الگوی اعتقاد بهداشتی است که روی تغییر در اعتقادات تمرکز دارد که درنهایت منجر به تغییر رفتار می شود. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بررفتارهای پیشگیری کننده از هاری در شهرستان قدس( 1393 ) انجام گردید.روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه مداخله ای از نوع نیمه تجربی می باشد که در آن 120 نفر از مردمشهرستان قدس به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. روش جمع آوریاطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای بود که به صورت خودایفاء تکمیل گردید .روایی پرسشنامه توسط پانلخبرگان و پایایی آن توسط آلفاکرونباخ مورد تایید قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل داده ها از آزمونهای t زوج و مستقل ،تحلیل واریانس و آزمون های نان پارامتریک در نرم افزار آماری spss20 استفاده شد.یافته ها : تفاوت میانگین آگاهی، تمامی سازه های مدل اعتقاد بهداشتی ورفتارهای پیشگیری کننده قبل وبعداز مداخله آموزشی معنادار است که نشان دهنده تاثیر برنامه آموزشی انجام شده است. بین نظرات پاسخگویان براساس جنسیت در دو متغیر منافع درک شده و موانع درک شده، تفاوت میانگین ها معنادار است. بین نظرپاسخگویان بر اساس تحصیلات در مورد دو متغیر شدت درک شده و رفتارهای پیشگیری کننده تفاوت آماریمعناداری وجود دارد.نتیجه گیری: رفتارهای پیشگیری کننده از هاری در جامعه مورد بررسی در حد متوسط بود لذا نیاز به برنامهریزی آموزشی درخصوص افزایش آگاهی از رفتارهای پیشگیری کننده با استفاده از وسایل ارتباط جمعی وباتاکید بر سازه های این مدل بهداشتی و خودکارآمدی ضروری به نظر می رسد.

مدل اعتقاد بهداشتی ، رفتارهای پیش گیری کننده، هاری