محمداسحاق عارفی - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی
حسین غفاری - دانشیار دانشگاه تهران
عزیزالله فیاض صابری - استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

عقل به گستردگی قلمرو آن، تقسیمات گوناگونی دارد و از زوایای مختلف تقسیم پذیر است. یکی از تقسیمات، تقسیم آن به اعتبار معرفت شناسی و نوع فعالیت آن است. طبق این اعتبار، عقل به عقل نظری و عقل عملی تقسیم می شود. در اینکه عقل نظری و عقل عملی تقسیم می شود. در اینکه عقل نظری و عقل عملی یک نیروست که دو اسم را به خود اختصاص داده است یا دو نیرو، اگر دو نیروست نحوه کارکرد آنها چگونه است، دیدگاه های مختلفی پدید آمده اند و این نوشتار، دیدگاه های یاد شده پس از توضیح و تبیین، نقد و بررسی شده و سرانجام دو نیرو به اثبات رسیده است که یکی صرفا نظر و دانش را به عهده دارد و دیگری هم ادراک کلیات و استنباط جزییات مربوط به عمل را عهده دار است و هم وادار کردن بر انجام کار بر اساس ادراک یاد شده را.

عقل، عقل نظری، ادراک کلی، ادراک جزیی، مبدا تحریک