حمیدرضا جیحانی - استادیار دانشکده معماری و هنر دانشگاه کاشان و عضو هیات راهبری پایگاه میراث جهانی باغ های تاریخی ایران

بی گمان غرس درخت در روز درختکاری پدیده دلنشینی است. اما این موضوع زمانی دلنشین تر می شود که کاشت درختان جوان در جایی با پیشینه باغ فین انجام گیرد. پیش از این و در سال 1382 و زمانی که مسیولیت طرح مرمتباغ فین را برعهده داشتم، در برخی کرت ها درختان مثمری کاشته شدند. درختان یادشده متاسفانه در اثر رخدادهاینیمه دهه 1380 حذف شدند. حدود ده سال پس از حذف درختان تازه غرس شده مذکور و طی مراسمی در روزسه شنبه پانزدهم اسفند 1396 حدود 150 اصله نهال درختان مثمر با طرحی مشخص در میان کرت های باغ فینکاشته شد. این طرح کاشت، نتیجه بخشی از طرح مرمتی است که براساس برنامه مدیریت محوطه میراث جهانیباغ فین تهیه شده است. اگر از اندک درختان مثمر در سالیان اخیر چشم پوشی کنیم، دست کم برای چندین دهه،کرت های باغ فین فاقد حضور این عناصر بوده اند. باوجود این، نقشه ای که دونالد ویلبر و همسرش مارگارت سورویلبر از باغ فین در سال 1939 ترسیم کرده اند و اولین بار در کتاب باغ ایرانی نوشته دونالد ویلبر و فیلیس اکرمن درسال 1940 منتشر شده است، نشان می دهد که محدوده کرت ها مملو از درختان میوه است (تصویر 1). اگر کساندیگری همچون من به اصالت نقشه ویلبر شک داشته باشند، آگاهی از فروش انارهای باغ به مبلغ 20 ریال در سندیبه تاریخ 29 آذر 1316 (برابر با 19 دسامبر 1937) آشکار می کند که باغ صاحب درختان انار بوده و بخشی از محصولانار آن به فروش می رسیده؛ چنانکه رییس اداره معارف و اوقاف کاشان خواستار واریز وجه فروش محصولات یادشدهبه صندوق مالیه شده است. اما در حالی که معمولا توجه بیشتر معطوف به درختان سرو و گونه های مشابه است، چراکاشت درختان مثمر از اهمیت برخوردار است

باغ فین،کاشت درخت،