محمدرضا حسنلو - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
جعفر خلفی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
محمد هاشمی - دانشجوی کارشناسی عمران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلا

در بسیارى از نقاط جهان به خصوص نواحى خشک و نیمه خشک، میزان بارش و رواناب حاصل از آن کم و مقدار تبخیر آب از سطح زیاد است .علاوه بر این توزیع نامناسب بارندگى و جریانهاى سطحى در طول سال مزید بر مشکل بوده و منجر به خارج شدن حجم قابل توجهى آب از حوضه میگردد . در مناطق ک مباران ایران، به ویژه دشت زنجان، منبع مهم تامین آب، منابع آب زیرزمینى است و با توجه به نیاز روزافزون این مناطق به آب و نیزمحدودیت منابع آب، می بایست شرایطى براى بهره بردارى بهینه از آبهاى زیرزمینى فراهم شود . امروزه استفاده از سدهاى زیرزمینى به عنوان یک روش ذخیره آب در مناطق ک مباران بسیار مورد توجه می باشد . در این تحقیق منطقه نیم هخشک دشت زنجان واقع در حوزه آبخیز زنجانرود جهت تعیین مکانهاى مناسب براى احداث سدهاى زیرزمینى مطالعه شد. بدین منظور ویژگیهاى زمین شناسى، توپوگرافى، هیدرولوژى و کاربری اراضی منطقه ازطریق بررسى عکسهاى هوایى، تصاویر ماهواره اى و نقشه هاى توپوگرافى موجود مورد بررسى قرار گرفت. سپس با استفاده از اطلاعات فوق و به کارگیرى سیستم اطلاعات جغرافیایى GIS و تصاویر ماهوارهای لای ههاى اطلاعاتى مربوطه استخراج و پس از تلفیق آنها، مناطق مناسب جهت احداث سد زیرزمینی مشخص شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دشت زنجان از نظر احداث و ذخیره آبهای زیرزمینی از پتانسیل بالایی برخوردار بوده وهمچنین مناطق واقع در شرق و جنوب شرقی دشت جهت احداث مناسب تر از سایر نقاط می باشند

سد زیرزمینی، مکان یابی، دشت زنجان، سیستم اطلاعات جغرافیایى، تصاویر ماهواره ای