خدیجه باقری - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
بهرام میرزاییان - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
محمدکاظم فخری - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

پیش زمینه و هدف: دوران کودکی و نوجوانی شرایط خاصی دارد. مشکل در مقابله و تنظیم هیجان میتواند منجر به رفتارهای پرخطر شود. یکی از دلایل اصلی که سبب می شود برخی نوجوانان مهارت زندگی کردن را نداشته باشند این است که این کودکان مهارتهای زندگی مناسبی که میتوانند آنها را جلوه دهند را ندارند. آنها در یک وضعیت دو سویه گرفتارند. از یک طریق، دانش آموزان بیدقت فرصتی برای تمرین مهارتهای زندگی نمییابند و از طرف دیگر آنهایی که در مهارت های زندگی ضعیف هستند قادر به برقراری ارتباط نیستند. بنابراین هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی (کنترل خشم،جرات ورزی و ارتباط موثر) بر سرسختی و راهبردهای مقابله ای نوجوانان بی سرپرست استان مازندران می باشد. مواد و روش کار: روش پژوهش در این تحقیق نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان بی سرپرست مراکز بهزیستی استان مازندران در سال 1395- 1394 می باشند (n=112). به این صورت که از بین مراکز استان دو مرکز انتخاب شده، نمونه پژوهش حاضر شامل 30 نفر از نوجوانان بی سرپرست استان مازندران بودند و پس از اجرای پیش آزمون، 15 نفر از آزمودنی ها در گروه آزمایشی و 15 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند که به صورتروش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه های سخترویی اهواز و راهبردهای مقابله ای لازاروس بود. سپس مداخله آزمایشی (آموزش مهارتهای کنترل خشم، جرات ورزی و ارتباط موثر) برای گروه آزمایشی، طی 8 جلسه 60 دقیقه ای اجرا شد ولی در مورد گروه گواه هیچ آموزشی صورت نگرفت. پس از اتمام برنامه آموزشی از هر دو گروه پسآزمون به عمل آمد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی با توجه به میانگین مولفه سرسختی و راهبردهای مقابله ای گروه آزمایش در پس آزموننسبت به میانگین گروه کنترل، موجب افزایش سرسختی و راهبردهای مقابله ای گروه آزمایش شده است و آموزش مهارتهای زندگی موجب تفاوت معنی داری بین دوگروه کنترل و آزمایش شده است و بر دو متغیر وابسته تفاوت معنی داری دارند.بحث و نتیجه گیری: مطابق با یافته های این مطالعه آموزش مهارتهای زندگی (کنترل خشم، جرات ورزی و ارتباط موثر) بر افزایش سرسختی و راهبردهای مقابله ای نوجوانان بی سرپرست موثر است. لذا به کارگیری این روش حمایتی، می تواند به عنوان یک روش موثر، به منظور افزایش سرسختی و راهبردهای مقابله ای نوجوانان بی سرپرست باشد.

ارتباط موثر، جرات ورزی، راهبردهای مقابله ای، سرسختی، کنترل خشم