محمدرضا شهیدی پاک - هیات علمی دانشگاه، گروه تاریخ وتمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز. ایران
یوسف ظهوریان - دانشجوی دکتری الهیات و معارف اسلامی تاریخ وتمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد. ایران
فاطمه اخروی - دانشجوی دکتری تاریخ وتمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد. ایران

اسپانیا از جمله نقاط جهان اسلام است که آیین تشیع از نخستین ایام شکل گیری اندلس اسلامی از ورود به آن ممنوع شد. دولت اموی اندلس، چنان که در شرق به قلع وقمع شیعیان پرداخته بود، همین سیاست را با شدت بسیار بیشتر با تشیع در غرب اسلامی، به ویژه اندلس، در پیش گرفت. این مقاله با هدف تبیین برآمدن تشیع در غرب اسلامی و آثار این پدیده در سراسر مغرب واندلس نوشته شده و در آن با روش توصیفی به دنبال پاسخ به این پرسش است که سیر ورود تشیع به غرب چگونه بوده است از جمله فرضیات کتاب تاریخ تشیع در اسپانیا بقای تشیع در میراث مکتوب و متون اندلسی است. زیرا با استحکام و عمق ریشه های تشیع در مغرب و افریقیه به سبب بنیان دو دولت قدرتمند ادریسی و فاطمی ، علی رغم همه تلاش های امویان غرب نتوانست از نفوذ تشیع دور بماند، نیروهای شیعی در گوشه و کنارش پراکنده شدند و فرهنگ تشیع، در مجموعه ادبیات اسپانیا نیز منعکس گردید. مطالعه تاریخی و تحلیلی منابع موجود قادر است به هدف پیش گفته دست یابد. با تاکید بر منابع مورخان و بررسی، علل سیاسی مذهبی و اجتماعی جلوگیری از انتشار تشیع در اندلس نشان می دهد، کار خلافت اموی و عباسی در محو تشیع از اسپانیا، در برابر علاقه ادبیات اسپانیایی به امام حسین (ع ) موفق نبود و مرثیه نگاری امام حسین (ع) در آثار دانشمندان وعلمای اندلس ماندگار شده است. این بخشی عمده از تاریخ نگاری تشیع است.

تاریخ تشیع، غرب، اسپانیا، دولت ادریسی و فاطمی