فرامرز خوش اخلاق - استادیار دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران، گروه آموزش جغرافیای طبیعی
ایمان روستا - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

دمای کره زمین در طول قرن گذشته تقریبا 74/0 درجه سانتی گراد افزایش یافته است که با آغاز انقلاب صنعتی در اوایل قرن نوزدهم میلادی و رشد روزافزون تحولات بشری، تغییرات گوناگونی نیز در زندگی انسانها رخ داده است. افزایش جمعیت کره زمین که باعث تغییر کاربری زمین، تخریب جنگلها، افزایش فعالیتهای کشاورزی و دامداری و تولید ضایعات جامد و مایع شده است تبعات مختلفی به همراه داشته است پدیده تغییر آب و هوا یکی از این تبعات است ادامه روند افزایش میزان تقاضا و مصرف انرژی در چند دهه آینده پدیده گلخانه ای را در جو زمین تشدید خواهد کرد. مدلهای جوی پیش بینی می کنند که تا سال 2100، دمای کره زمین از 1 تا 3/5 درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت که این مقدار بیش از تغییرات دمایی 10000 سال گذشته خواهد بود همین مقدار اندک افزایش دما می تواند دمای کره زمین را به میزان بی سابقه ای تغییر دهد و باعث غیرقابل پیش بینی شدن وضعیت آب و هوا شده و بسیاری از معادلات مورد اعتماد بشر را به هم بریزد. با توجه به یافته های این تحقیق، گرم شدن زمین سبب افزایش وقوع بیماری های ناشی از گرما افزایش طوفانهای گرمسیری، کاهش در میزان تولید مواد غذایی، تغییر الگوی بارش باران و برف، آب شدن یخهای قطبی، تغییرات شگرف در سطح آب اقیانوسها، کاهش در میزان منابع آب شیرین، از بین رفتن گیاهان و جانورانی که توان تطبیق با شرایط جدید را ندارند و همین طور تغییرات گسترده در کشاورزی به دلیل تغییرات آب و هوا شود. از پیامدهای این پدیده بر ایران می توان به وقوع طوفانهای حاره ای گونو، افزایش آب مصرفی در بخش کشاورزی، کاهش آب آشامیدنی، افزایش سطح آب خلیج فارس و دریای خزر و تهدید سلامتی انسانها اشاره نمود. در این مقاله کوشش شده است تا علل افزایش دمای کرده زمین و نتایج و پیامدهای آن بر ایران و جهان به روش اسنادی مورد بحث و بررسی قرار داده و راهکارهایی جهت کنترل روند افزایش دمای کرده زمین ارائه شود.

کره زمین، افزایش دما، اثر گلخانه ای، تغییرات آب و هوا، پیامدها