الهام حافظی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

صلاحیت دادگاه نخستین و مهم ترین شرط ورود به رسیدگی است که بدون آن اصولا انجام دادرسی ممکن نیست. از این رو موضوع صلاحیت دادگاه با بیشتر موضوع های آیین دادرسی پیوند دارد و در آن دخیل است. این پیوند از اقامه ی دعوا آغاز و در فرآیند دادرسی، تا تصمیمات و شکایت آن ادامه می یابد. بسیاری از قواعد صلاحیت دادگاه، حتی در امور مدنی، واجد جنبه ی امری است و این خود حساسیت موضوع را دو چندان می کند. چرا که؛ خود به دو دسته ذاتی و نسبی تقسیم می شود که صلاحیت ذاتی با توجه سه معیار صنف، نوع و درجه و صلاحیت نسبی با توجه به موضوع خواسته و حد نصاب آن و با توجه به قاعده محل استقرار دادگاه های هم عرض تعیین می شود. لذا این پژوهش به شیوه توصیفی– تحلیلی و با مطالعه ی روش کتابخانه ای به بررسی اصول بنیادین حاکم بر صلاحیت نسبی و ذاتی مراجع قضایی در حقوق موضوعه ایران به طور کامل پرداخته خواهد شد.

صلاحیت دادگاه، صلاحیت ذاتی، صلاحیت نسبی، صنف، قلمرو جغرافیایی