هاشم قربانی - عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی رحمت اله قزوین
فاطمه جوادی - دانشجوی دکترای فقه و حقوق اسلامی دانشگاه ارومیه
نقی عیوضی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان

موضوع تغییر پذیری اخلاق از موضوعات بنیادین دانش اخلاق است امکان تغییر اخلاق انسان پیامدهای مهمی مانند سخن گفتن از اخلاقی سازی فرد و جامعه زندگی سعادت محور و مباحث تربیتی دارد از این رو اخلاق پژوهان به این موضوع در کنار مباحثث تربیتی و اخلاقی توجه کرده اند در این جستار بحث تغییر پذیری اخلاق از دیدگاه راغب اصفهانی بررسی شده است راغب معتقد است الگوی اخلاق مندی انسان هم بر طبیعت انسان مبتنی است و هم بر آموزش رفتار اخلاقی در نتیجه اموزش جزء سرشت ثانوی عادت انسان می شود اخلاق مبتنی بر طبیعت یا به واسطه فیض الهی حاصل می شود یا به واسطه عوامل طبیعی دیگر واژه فیض الهی جهت گیری خاصی را به لحاظ پرهیز از انحصار نگری در اندیشه راغب نمایان می سازد در صورتی که اخلاق حاضل از فیض الهی و عوامل طبیعی باشد خلقیات انسان تغییر نخواهند کرد اما در حالت دوم از آنجایی که خلقیات انسان ریشه در عادت دارند و بر اساس تعلیم و تربیت حاصل می شوند تغییر پذیر و اصلاح شدنی اند راغب از این نظر همسو با جهت گیری ارسطو جالینوس رواقیان و ابن مسکویه است

تغییر پذیری،اخلاق،راغب اصفهانی