سعید ستارنژاد - دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی
شیما عزیزی - دانشجوی کارشناسیارشد باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی
توحید همتی آرقون - دانشآموخته کارشناسیارشد باستانشناسی دانشگاه آزاد واحد ابهر

یکی از شاخصه های اصلی معماری صخره کند شهرستان مراغه، کبوترخانه سنگی که به زبان ترکی داشلیقوش خانا؛ که در فهرست آثار ملی، ثبت نشده و ناشناخته باقیمانده و تا به امروز پژوهش جامع و کاملی در ارتباط با آن صورت نگرفته است. این سازه ی عام المنفعه در بستر صخرهای ایجاد گشته که از نظر ساختار در میان کبوترخانه های شناخته شده ایران گونه خاص و منحصر بهفرد؛ و قابل قیاس باکبوترخانه های روستای جسی منطقه آناتولی است که امروزه یکی از نقاط جذاب و دیدنی کشور ترکیه محسوب شده و تاثیر زیادی در جذب توریسم دارد. این پژوهش بر آن است تا این گونه منحصر به فرد، که تاکنون ناشناخته باقی مانده را مورد مطالعه و پژوهش قرار دهد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که کبوترخانه صخرهکند روستای تازه کند قشلاق به دلیل شرایط زیست محیطی منطقه و در داخل صخره احداث شده و ساختار بسیار مستحکم داشته است. یافته های دیگر پژوهش نشان میدهد که کارکرد کبوترخانه صخره کند همانند سایر کبوترخانه های مناطق ایران تولید کود برای تقویت زمینهای کشاورزی بوده است.

کبوترخانه، معماری صخره کند، مراغه