احمد حامی - استادیار گروه مهندسی فضای سبز، دانشگاه تبریز
مهسا تراشکار - کارشناسی ارشد مهندسی فضای سبز، دانشگاه تبریز

پارک های شهری دارای تاثیر حایز اهمیت بر سلامت روانی و رفاه شهروندان است و با فراهم آوردن مکان مناسبی برای تعاملات اجتماعی به عنوان جز اصلی پایداری اجتماعی عمل می نماید. به منظور تامین فضای اجتماعی مناسب برای بانوان روابط بین ویژگی های فضایی منظر و رفاه روان شناختی و رضایت بانوان در پارک های شهری تبریز با استفاده از پرسشنامه حاوی تصاویر رنگی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج مطالعه بیان می کند که ترجیح بانوان نسبت به شاخص های کیفیت فضایی منظر (رمز و راز، خوانایی، انسجام و پیچیدگی) به طور قابل توجهی با کیفیت محتوای منظر (درختان، درختچه ها و گل ها) مرتبط است. کیفیت فضایی منظر بر بازیابی روحی و ادراک بانوان از جذابیت منظر تاثیرگذار است. برخی از شاخص های کیفیت فضایی منظر تاثیرات قوی تری در رابطه با ایجاد حس جذابیت (به عنوان مثال، پیچیدگی، r =.959، خوانایی r =.457) و بازیابی روحی (خوانایی، r =.682) دارند. همچنین، همبستگی قوی بین ترجیح و شاخص های کیفیت فضایی منظر نشان می دهد که شاخص های کیفیت به شدت بر ترجیحات بانوان تاثیر گذار است، و شاخص پیچیدگی (r =.871) دارای بیشترین تاثیر بر ترجیحات است. علاوه براین صحنه های جذاب منجر به بازیابی روحی نیز می گردد. بر طبق نتایج، ترکیب مناظر اسرارآمیز بایستی شامل نسبت بیشتری از درختچه ها باشد و گونه های درختی بیشتر برای نمایش خوانایی و هماهنگی، و گلهای بیشتر برای نمایش پیچیدگی مورد استفاده قرار گیرد. مطالعات بیشتری برای اثبات ارتباط متقابل کیفیت محتوایی منظر و شاخص های کیفیت فضایی مناظر بزرگ مقیاس مورد نیاز است .

شاخص های فضایی، ادراک، بازیابی روحی، جذابیت منظر، توسعه پایدار