بررسی منابع سلامت جسمی و روحی انسان در کتاب آسمانی (قرآن)

از نگاه اسلام، سلامت فقط یک بعد ندارد و فقط بحث جسم نیست؛ بلکه سلامت روح از نگاه اسلام بسیار مهم است. به عبارت دیگر سلامت را می توان در دو بعد سلامت جسمی و سلامت روح و روان انسان موردبحث قرار داد. تعابیری در قرآن داریم که در آن ها عنوان مرض به انسان اطلاق شده که بیشتر مربوط به امراض روحی است. می فرماید فی قلوبهم مرض فزادهم الله مرضا (بقره: 10). بنابراین قلب و روح و روان انسان نیز دچار آشفتگی و مرض می شود. فلسفه بسیاری از دستورات اخلاقی و دینی ما مربوط به سلامت روان انسان است و اگر این دستورات رعایت نشود، انسان دچار امراض بسیاری می شود. مثلا مرضهایی مانند ریا، دروغ نفاق یا مرض حسادت، همگی مربوط به روان و روح انسان می باشد. پس می توان در یک کلام گفت که سلامت جسم و روح، هر دو ازنظر اسلام مهم بوده و باید همیشه آن ها را به عنوان یک هدف در نظر داشته باشیم از زمان مطرح شدن سلامت روحی و جسمی در عرصه سلامت، پژوهشگران نتوانسته اند به مفهومی واحد از آن دست یابند؛ به طوری که حتی در میان پژوهشگران یک دین و فرهنگ هم در این باره اختلاف نظر وجود دارد. ازاین رو، شایسته است ساختار مفهومی سلامت معنوی وجسمی از دیدگاه دین مبین اسلام بررسی شود تا بتوان به تعیین شاخص های آن اقدام کرد. این پژوهش از نوع تحلیلی - توصیفی است که برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای آشکار و ضمنی؛ و برای استخراج ویژگی های ساختاری مفهوم سلامت معنوی در متون دینی اسلام (قرآن و احادیث)، از بررسی محتوایی آیه ها و روایت های مطرح شده درباره ی سلامت روحی و جسمی استفاده شده است. این پژوهش تمام موارد اخلاقی مرتبط را رعایت نموده است. یافته های پژوهش عبارت است از نسبی بودن سلامت روحی و جسمی، مقدمه بودن سلامت معنوی، جامعیت و اصالت مفهوم سلامت، برتری رتبه ی سلامت معنوی، سه بعدی بودن مفهوم سلامت معنوی (نگرشی، عاطفی و رفتاری)

Keywords:

سلامت روحی , قرآن , سلامت جسمی , نهج البلاغه , حنبه معنوی