پریسا ترانه - پزشک واحد معاینات زنان، اداره کل پزشکی قانونی، شهرکرد، ایران.
اردلان اسفندیاری - پزشک مسیول کمیسیون، اداره کل پزشکی قانونی، شهرکرد، ایران.

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش های بررسی عسر و حرج پدر در سقط درمانی است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده و به لحاظ طرح تحقیقی به صورت مطالعه ی کتابخانه ای میباشد. یکی از حقوق مسلمی که قانونگذار به موجب قانون سقط درمانی مصوب 1384 مجلس شورای اسلامی ایران و به دنبال آن، دستور العمل پزشکی قانونی کشور که برای زنان در نظر گرفته، حق سقط جنین است. به موجب این قانون زن می تواند با حصول شرایط مقرر، اقدام به سقط کند. این مساله، یک مساله پزشکی صرف نبوده است. بلکه تقریبا0 در تمام کشورهای دنیا به لحاظ اهمیت فوق العادهای که در مسایل فردی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایجاد میکند، به نحوی از انحاء مورد توجه دولتها قرار گرفته است. لذا فلسفه ایجاد حق سقط برای زن، حمایت از جان او و دفع عسر و حرج، از باب قواعد تزاحم، لاضرر، ترجیح اهم بر مهم و بنای عقلاست، اما نباید به استناد این قانون از حق انحصاری زن سخن راند و عسر و حرج پیش روی پدر و حق تصمیم گیری وی در این باره را نادیده گرفت. مساله اساسی در این خصوص این است که اگر مادر جنین با وجود همه شرایط قانونی اقدام به سقط نکند، آیا پدر جنین میتواند در صورت ضرورت، او را مجبور به سقط درمانی کند این مقاله سعی دارد با بررسی مبانی فقهی موید سقط، قواعد فقهی موجود و دلایل تقنینی مربوط، مساله فوق را مورد پژوهش قرار دهد و نتیجه میگیرد که اگر زن با علم به وضعیت جسمی خود یا جنین اقدام به سقط نکند، پدر بر اساس سهم سرپرستی خانواده باید بتواند او را بدین امر مجبور سازد. لذا ماده واحده سقط را باید تلفیقی از حق و تکلیف برای زن در نظر گرفت که اگر خود به اجرای حقش قام نکند، مر میتواند با اثبات عسر و حرج ناشی از حاملگی یا تولد فرزند ناقص و بیمار، سقط جنین را از او بخواهد.

سقط درمانی، سقط جنین، فقه، قانون، قاعده عسر و حرج، قاعده لاضرر