احمداله آبادی - کارشناس ارشد بهداشت محیط- عضو هیات علمی دانشکده علوم پزشکی سبزوار
حمیدرضا کریمی ثانی - کارشناس بهداشت محیط- معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار

کلر زنی صحیح منابع آب شرب، یکی از مسائل مهم در بهداشت آب و پیشگیری از انتقال بیماری ها است. لذا به منظور بررسی و بهینه سازی کلرزنی صحیح منابع آب روستاهای شهرستان سبزوار،41 روستا به صورت نمونه برداری خوشه ای، از 7 بخش شهرستان انتخاب گردید و وضعیت کلر زنی آب در آنها، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور میزان آگاهی بهورزان از نحوه صحیح کلر زنی و کلر سنجی صحیح آبهای شرب ارزیابی شد و بعد یک دوره آموزشی کوتاه مدت در مورد موضوع فوق برگزار گردید. پس از آموزش، میزان آگاهی آنان ارزشیابی شد. نتایج حاصله نشان داد که میزان کلر خواهی منابع آب شرب در 33 روستا بین 1/5 -1 میلی گرم در لیتر، در 12 روستا بین 2- 1/5 میلی گرم در لیتر و در 6 روستا بیش از 2 میلی گرم در لیتر بوده است. در حاضر وضعیت کلرزنی منابع آب روستا مطلوب نبوده و در 82 درصد موارد کلرسنجی، مقدار کلر باقیمانده صفر و فقط در 10درصد موارد کلر باقی مانده مطلوب بوده است. علل عدم کلرزنی آب، وجود مخازن هوایی، عدم دسترسی مداوم به پر کلرین، دوری مخازن از روستا و از همه مهمتر نداشتن اطلاعات کافی توسط بهورزان و میرابهای جهاد سازندگی بوده است. یکی دیگر از مشکلات مهم، عدم تناسب حجم مخازن با جمعیت استفاده کننده و تخلیه سریع مخازن می باشد، که کلرزنی دستی امکان پذیر نیست. هدف دیگر این پژوهش، سنجش میزان اطلاعات مسئوولین کلر زنی و کلر سنجی توسط پرسشنامه و کلر زنی عملی آنها بود و نتایج نشان داد این افراد اطلاعات ناقصی در مورد کلر زنی آب داشتند و 40 درصد افراد حتی قادر به محاسبه حجم مخزن نمی باشند و 90 درصد آنها در مورد متغیر بودن کلر مورد نیاز آب، اظهار بی اطلاعی میکنند. در 78 درصد از موارد کلر زنی توسط این افراد، کلر باقیمانده نامطلوب بوده است پس از یک دوره آموزش کوتاه مدت فقط، 25 درصد از موارد کلر باقی مانده نامطلوب بود.

آب شرب، کلرزنی،کلرسنجی