زهره حمزه لو - مدرس دانشگاه فرهنگیان علامه طباطبایی و شهید رجایی ارومیه ،دکترای تخصصی برنامه ریزی درسی
معصومه حبیبی فخر - شاغل در دانشگاه فرهنگیان علامه طباطبایی ارومیه (پردیس خواهران)، کارشناس ارشد مدیریت ورزشی

مبانی برنامه درسی نیروهای بنیادی و اساسی است که بر برنامه های درسی، اهداف و محتوای آن اثر گذاشته و در ادبیات برنامه ریزی درسی از آن تحت عنوان عوامل تعیین کننده برنامه درسی نام برده می شود. هدف این نوشتار تبیین مبانی فلسفی، جامعه شناختی و روانشناختی در برنامه ریزی درسی می باشد که با روش مروری ساده انجام یافته است. یافته ها بیانگر آن است که هر یک از مبانی سه گانه فلسفی، جامعه شناختی و روانشناختی در برنامه درسی همچون فیلتر عمل می نماید. اصول تعلیم و تربیت با توجه به فلسفه اجتماعی جامعه عبارتند از: احترام به افراد اساس فضایل اخلاق آنها - عدالت و مراعات اصول آن در مناسبات اجتماعی- اتخاذ رویه عقلانی در زندگی - تعاون و همکاری- مسیولیت اجتماعی- اصل مشاوره در حل و فصل امور. اهداف و محتوای برنامه های درسی باید با توجه به میزان رشد ذهنی یادگیرندگان، مدت زمان لازم برای یادگیری و نیز با توجه به توانایی ها و محدودیت های افراد انسانی، متناسب با تفاوت های فردی و ... استخراج و تنظیم گردند. از این رو روانشناسی خصوصا در انشعابات رشد، یادگیری و تربیتی یکی از مبانی مهم برنامه ریزی درسی است. فلسفه در تمام تصمیم گیری های برنامه درسی تعیین کننده است و همچنین روی جنبه های اساسی برنامه درسی تاثیر می گذارد. بنابراین انتخاب هدف های آموزشی تحت تاثیر مبانی روان شناختی، مبانی جامعه شناختی و مبانی فلسفی قرار می گیرد.

مبنای فلسفی، مبنای جامعه شناختی، مبنای روانشناختی، برنامه ریزی درسی