لیلا السادات کریمی - دانشجوی دکتری روانشناسی، واحدمرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
سیدابراهیم حسینی - دانشیار گروه فیزیولوژی ،واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز،ایران
سیدفیض الله افرازی زاده - گروه روانشناسی، واحدیاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
حسن نیازمند - دانشجوی دکتری روانشناسی، واحدمرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر آموزش داستان اجتماعی مبتنی بر سیستم مبادله تصویر(پکس) در افزایش مهارت اجتماعی- هیجانی کودکان اتیسم شهر شیراز در سال 96-95 بود. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی تک موردی بود. 2 نفر از کودکان پیش دبستانی که به شیوه ی تصادفی از جامعه ی در دسترس، انتخاب شده بودند، نمونه ی این پژوهش را تشکیل می دادندکه طی 10 جلسه ی 45 دقیقه ای مورد مداخلات درمانی- آموزشی (داستان اجتماعی بر اساس سیستم مبادله تصویر) قرار گرفتند. به منظور سنجش مهارت اجتماعی و بدست آوردن خط پایه، مقیاس رشد واینلند، فرم گزارش والدین وفرم ارزشیابی پیش دبستانی ویژه ی کودکان اتیسم استفاده گردید. شیوه ی درمانی بر اساس اصول داستان اجتماعی ویژه اتیسم (سلام کردن و با نام و تصویر آزمودنی که دارای مراحل زنجیره ای نگاه کردن، درازکردن دست ، نگاه چشمی و رفتارکلامی سلام کردن) بود و در بعد شناخت هیجان دو هیجان اصلی ناراحتی و خوشحالی باروش مبادله تصویر و پیامدهای اعمال اجتماعی که موجب خوشحالی یا ناراحتی افراد مهم در زندگی آزمودنی می شوند مورد توجه قرارگرفته شد. تحلیل نتایج بر اساس چگونگی عملکرد آزمودنی ها و سرعت یادگیری نشان داد که درمان ترکیبی (داستان اجتماعی - سیستم مبادله تصویر) در افزایش مهارت اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم موثر است و رفتارهای اجتماعی شامل نگاه چشمی، توجه مشترک و تقلید از حرکات دیگران را بهبود خواهد بخشید این رفتارهای اجتماعی به عنوان رفتار روانشناختی میانجین و به همراه تکرار و تمرین یادگیری امور اجتماعی را افزایش خواهد داد.

اتیسم ، مهارت اجتماعی ، داستان اجتماعی، سیستم مبادله ی تصویر(پکس)، توجه مشترک