نازیلا اخلاقی - کارشناس ارشد دانش اجتماعی مسلمین، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
محمدجواد جاوید - استاد گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

با این مفروض که جامع هشناسی جهاد به عنوان بخشی از جامعه شناسی جنگ ناظر به نبردهای با اهدافمقدس است و این قداست در فضایی فراتر از صرف وضع فردی و مادی قابل تحلیل است، قیام امام حسین(ع) یک پدیده قابل بررسی جامعه شناختی است. واقعه کربلا بزرگ ترین حادثه اجتماعی است که در تاریختشیع می توان از آن نام برد. در راستای این واقعه عظیم تحلیل های فراوانی صورت گرفته است تا به بیانچرایی قیام بپردازد. یکی از منظرگاه هایی را که می توان جهت تحلیل چرایی قیام موردتوجه قرارداد،جامعه شناسی معرفت است. محور اصلی این نوشتار حول مبانی معرفت شناسانه اباعبدالله (ع) شکل گرفتهاست و قصد پاسخ به دلایل قیام از مسیر مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی ایشان را دارد.قیام، به عنوان یک قیام اصلاحی و اباعبدالله به عنوان یک مصلح اجتماعی، صرف نظر از مقام عصمتشان درنظر گرفته شده است. نتیجه حاصل شده نشان خواهد داد که هر انسانی با منظومه فکری امام حسین (ع) ودر شرایط اجتماعی و دوران زیست ایشان قرار می گرفت راهی جز اصلاح اوضاع جامعه خود و قیام ومقابله با حکومت وقت برنمی گزید.

امام حسین (علیه السلام)، اصلاح، قیام، جامعه شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، جهاد